We waren met velen op 7 oktober in Brussel. Meer dan 100.000 betogers, dat geeft moed aan al de aanwezigen en zelfs aan degenen die de betoging enkel op tv zagen. Wij zijn niet alleen met ons ongenoegen! De onvrede over deze regering die ongegeneerd enkel de rijken bedient, en het ongenoegen over de dagelijkse aanvallen op de werkvloer wordt door velen gedeeld. Maar zoals we al in ons vorig nummer uitlegden, beschouwt de vakbondsleiding deze grote opkomst voornamelijk als een mandaat om te onderhandelen. Onderhandelen met de regering heeft de leiding van ABVV en ACV al grotendeels opgegeven, beseffend dat daar niets te rapen valt. Maar er blijven nog de onderhandelingen over met het patronaat. In de G10, waar de top van ABVV, ACV, ACLVB en de patroonsorganisaties samenzitten onder de verschrikkelijk foute naam “sociale partners” zou nog wel iets te halen zijn. Wat heeft deze tactiek opgeleverd?
De tweede pijler
Onder de naam tweede pijler kennen 70% van de privébedrijven een aanvullend pensioen. De opbrengst van het gespaarde geld was tot nu toe verzekerd tegen een vaste rente van 3,75% voor het geld gestort door de werknemers en 3,25% voor het deel gestort door de patroon. Het betekent een broodnodige aanvulling voor de schandalig lage pensioenen die in de privésector worden uitbetaald. Al jaren klagen zowel de banken als het patronaat dat dit systeem onhoudbaar is. Bij geen enkele bank kan je nog meer dan 3% op je spaargeld krijgen en de patroons zijn wettelijk verplicht het verschil bij te passen. Na lang vergaderen heeft de G10 hiervoor een oplossing onderhandeld. Alle stortingen uit het verleden behouden de oude voorwaarden, maar de nieuwe stortingen zullen aangepast worden aan de geldende rentevoeten, met een minimum van 1,75% en een maximum van 3,75%. De ACV en ABVV voorzitters Leemans en De Leeuw waren fier met dit resultaat. Kijk: overleg kan nog altijd resultaat geven!
Eventjes serieus
Laat ons even ernstig blijven zullen veel vakbondsmilitanten zeggen. Is dit alles? Hoe dan ook is de nieuwe regeling een achteruitgang bij de vorige. De vakbondsleiding zal opwerpen dat het nog veel slechter was geweest, hadden we de patroons en de regering op hun eentje laten doen. Dat kan juist zijn, maar zijn we daarvoor met honderdduizend op straat gekomen? En wie gedacht had dat met dit akkoord een nieuwe periode van toegeeflijkheid bij regering en patronaat was aangebroken werd al vlug met de neus op de feiten gedrukt!
Actie en reactie
De laatste maand kenden we heel wat stakingen. Spoor, Bpost, IVBO maar ook privébedrijven. Ze draaiden rond de eisen bij cao-onderhandelingen (stakingen bij Oleon Oeleghem , Qualiphar Bornem) of deelproblemen zoals het zaterdagwerk bij de post. Meestal werden deze conflicten beëindigd met een compromis. Het was vooral de agressieve manier waarop patronaat en regering deze stakers aanvielen die opviel, zie (https://www.facebook.com/1608152536115241/videos/1608560459407782/). In Oeleghem trad de politie hardhandig op tegen het stakerspiket met de bedoeling arbeiders van een onderaannemer toe te laten. Dit had echter een averechts effect. Toen de politie met bruut geweld de toegang had vrijgemaakt weigerden de arbeiders opgetrommeld door de onderaannemer het bedrijf binnen te gaan. Ze aanvaardden niet dat de politie met zoveel geweld was opgetreden tegen mensen waarmee ze dagelijks moeten samenwerken. Mede door deze overwinning wisten de stakers het grootste deel van hun eisen binnen te halen. Ook de dwangsom die de rechtbank had uitgesproken tegen het piket, na eenduidig verzoekschrift van de patroon heeft geen enkel effect gehad.
Het is trouwens maar één van de recente conflicten waar het gerecht wordt ingezet tegen de stakers. Dezelfde methode van eenzijdig verzoekschrift, waarbij de rechter dus alleen de klok van de patroon hoort, en toch enorme dwangsommen uitvaardigt tegen de personen die piket staan, word steeds vaker gebruikt. Een eenzijdig verzoekschrift beëindigde bijvoorbeeld de blokkade van de verdeelcentra bij de Bpost. Tijdens de stakingen bij de NMBS werd ook de rechtbank ingezet. De directie van Infrabel schreeuwde moord en brand over sabotagedaden. Vreedzame bezettingen van de sporen en van het seinhuis werden plots uitingen van geweld. Maar het toppunt van hysterie werd bereikt naar aanleiding van een klacht van een Luiks ziekenhuis “tegen onbekenden” naar aanleiding van het overlijden van een hartpatiënt. De chirurg die werd opgeroepen voor een dringende ingreep zou te laat zijn gekomen omdat hij werd tegengehouden door een blokkade van de snelweg door vakbondsmilitanten. De manier waarop deze tragische gebeurtenis werd misbruikt om de vakbonden aan te vallen tart elke beschrijving. Alle nuance werd overboord gegooid. Alle voorstellen om de vakbonden te muilkorven kwamen weer boven water: de vakbonden rechtspersoonlijkheid geven om ze voor de rechter te kunnen slepen, het stakingsrecht beperken, ‘recht op werken en de vrijheid om naar het werk te gaan’ in een wet vastleggen, de vakbonden het recht ontzeggen om werklozen te begeleiden, lidmaatschap van een vakbond niet langer mogen indienen als bedrijfskosten bij de belastingen, net zoals de vakbondspremie.
Wat is hier aan de hand?
Als je een beetje nadenkt dan zit er een logica in hetgeen gebeurt. De reactie van de werknemers om te beginnen. Zij zijn woedend over de voortdurende aanvallen op hun verworvenheden. Zij hebben in Brussel gezien dat zij niet alleen zijn en voelen zich gesterkt. Maar vermits de vakbondsleiding weigert een nationale staking uit te roepen voeren zij actie op regionaal, plaatselijk en bedrijfsvlak. Getuige hiervan de algemene staking van de FGTB in Luik, de aangekondigde 24uren staking in Charleroi op 23 november. Hier doen alle vakbonden mee. In Antwerpen is er een betoging gepland op 27 november en in Brussel op 30 november. Er zijn ook zwakke kanten aan de acties. De spoorstaking werd niet of nauwelijks opgevolgd in Vlaanderen. Enkel in Antwerpen werd er gestaakt. De staking tegen het regeringsbeleid in Luik werd niet gesteund door het ACV, hoewel de basis en delegees van het ACV wel meededen. Luik lag plat. Bij de chauffeurs van de Bpost werd de staking dan weer enkel gedragen door het ACV. Het ACOD onderhandelde een overeenkomst met de bedrijfsleiding waar het ACV geen genoegen mee nam. De staking bij de Bpost had ook nog efficiënter kunnen zijn als al het personeel zou betrokken zijn en niet enkel de chauffeurs, die opkwamen tegen de afschaffing van hun weekendvergoeding. Die verdeeldheid is een uitvloeisel van de weigering van de nationale vakbondsleiding om een eengemaakte strijd te voeren.
De patroons van hun kant waren eerst opgelucht dat ze de vakbondsleiding hadden kunnen paaien met een vrij onbenullig akkoordje. Maar dan moest het gedaan zijn vonden ze. De vakbondsleiding moest haar troepen maar in de hand houden! In de visie van het patronaat wordt de vakbondsleiding zo een politieagent van haar achterban. Natuurlijk wordt ze hierin gretig gesteund door de regering. Als er dan toch acties komen zijn ze woedend en halen alle middelen boven om die te breken. En dit is slechts het voorspel tot verdere pogingen om de macht van de vakbonden te breken.
Herenakkoord
Het minste wat men kan verwachten bij een dergelijke aanval is dat de rangen gesloten worden. Als we eendrachtig de aanvallen van regering en patronaat weerstaan en zelf in de tegenaanval gaan, kan ons niets gebeuren. Natuurlijk kan er intern gediscussieerd worden over de zinvolheid van deze of gene actievorm, maar naar buiten uit moeten we één blok vormen. Helaas lijkt de vakbondsleiding geparalyseerd door de aanvallen, vooral door de beschuldigingen uit Luik. Velen aan de top zijn als versteend door de schrik en het onbegrip. ‘Als we verder stakingsacties voeren en wegen blokkeren, gaan ze ons met nieuwe wetten muilkorven’, horen we in sommige vakbondskringen. Ze krabbelen dan ook terug. Binnen de regering speelt ieder zijn rol. De MR, Open VLD en de N-VA zwaaien dreigend en tierend met een baseball knuppel. De CD&V, met Minister van Werk op kop, zegt dan: ‘Indien je niet wilt neergeknuppeld worden moet je je troepen beter in de hand houden. Kom, wees redelijk en laten we samen met alle sociale partners het stakingsrecht ‘moderniseren’. Als we dat doen, kalmeren we de knuppelzwaaiers in de regering.’ Het oude Herenakkoord van 2002, wordt terug uit de kast gehaald. Wij publiceren opnieuw de kritiek die wij geschreven hebben toen dit zogenaamde Herenakkoord werd gesloten in 2002 en moeten er geen letter van terugnemen. Het Herenakkoord is een poging om de vakbond zelf het stakingsrecht te doen afbreken. Het heeft niet gewerkt: de arbeiders hebben het niet geëerbiedigd en de patroons zeker niet, zoals de vele rechtszaken die ze tegen actievoerende arbeiders inleidden, bewijzen. De reden hiervoor? Arbeiders en kapitaal zijn geen “sociale partners”, maar groepen met tegengestelde belangen. Zeker in crisistijden verscherpen die tegenstellingen en monden ze regelmatig uit in harde strijd.
Wij denken dus dat het een fout is om te werken aan een nieuw Herenakkoord. Niet een defensieve maar een offensieve houding is hier aan de orde. Er moet een massale mobilisatie komen van de vakbeweging telkens de rechtbanken piketten willen opdoeken of er gedreigd wordt met politieoptreden. Als er ondemocratische wetten komen die het stakingsrecht inperken moeten we als vakbond ook bereid zijn de wet niet te eerbiedigen. Onze voorouders hebben dat ook moeten doen om de het einde van de kinderarbeid of de 8 uren dag te bekomen. Vandaag plaatst de regering en het patronaat ons opnieuw voor deze keuze.
Lees ook http://www.vonk.org/Syndicaal/stakingsrecht-en-herenakkoord.html