In februari 2025 werd Erik Helgeson, nationaal ondervoorzitter en woordvoerder van de Zweedse havenarbeidersvakbond, ontslagen. De reden? De vakbond had beslist de overslag van militair materieel bestemd voor Israël te blokeren.
Als reactie op het besluit van de werknemers heeft Göteborg Roro Terminals (GRT), eigendom van de Deense scheepvaartgigant DFDS, Helgeson hard aangepakt. Hij werd ontslagen onder het valse voorwendsel dat hij een bedreiging vormde voor de “nationale veiligheid”.
Dit is een ongekende aanval op de vakbond en op Helgeson, die een vooraanstaand figuur is onder de havenarbeiders in dit land. De vakbond wordt ervan beschuldigd – door de werkgever, niet door de staat – de wet te hebben overtreden door een dossier voor de Zweedse arbeidsrechtbank samen te stellen “over militaire handel met Israël”. Maar dat is niets meer dan een gemakkelijk excuus, aangezien het dossier is gebaseerd op openbare informatie.
De vakbond heeft de GRT voor de rechter gedaagd wegens het onrechtmatige ontslag van Helgeson. Het probleem is dat de multinational die de haven uitbaat, de kleine boetes die een rechtbank hem oplegt gemakkelijk kan opvangen. DFDS heeft alleen al voor het eerste kwartaal van 2025 een omzet van meer dan een miljard euro gemeld.
Daarom eist de vakbond nu een wijziging van hun collectieve arbeidsovereenkomst, op grond waarvan onrechtmatige ontslagen zouden leiden tot een schadevergoeding van 1 procent van de jaaromzet van de werkgever. Zij eist ook een hogere schadevergoeding voor andere pogingen om het werk van de verkozen vertegenwoordigers van de werknemers te belemmeren. Bovendien eisen zij een versterking van de verplichting voor werkgevers om onderhandelingen aan te gaan, een beperking van het gebruik van tijdelijke werknemers, een groter fonds om werknemers in nood te ondersteunen, en nog veel meer.
De werknemers hebben zich niet beperkt tot het aanklagen van de GRT voor het onrechtmatig ontslag van Helgeson. Op 30 april liep de collectieve arbeidsovereenkomst van de vakbond met de Zweedse havens af zonder dat er een nieuwe overeenkomst was gesloten. Om de werkgevers te dwingen aan de onderhandelingstafel te gaan zitten, heeft de vakbond op 21 mei in alle havens van het land gestaakt. 89 procent van de vakbondsleden stemde voor de staking.
De werkgevers weigerden serieuze onderhandelingen te starten en reageerden met een lockout en het inzetten van stakingsbrekers. Ze hebben zelfs geen eisen gesteld.
De havenarbeidersvakbond maakt geen deel uit van de grootste vakbond, LO, waardoor ze strijdbaarder kan optreden. Ze hebben ook oude democratische tradities in ere gehouden, zoals het recht van de leden om te stemmen over stakingen en over de vraag of de vakbond de voorstellen van de werkgevers moet accepteren, in tegenstelling tot de rest van de Zweedse vakbeweging, waar de leiding alles beslist.
De havenarbeiders staan echter niet alleen. De Internationale Havenarbeidersraad (IDC) heeft zijn steun toegezegd en op 30 mei hebben de Belgische havenarbeiders geweigerd een schip uit Göteborg te lossen omdat het was geladen door stakingsbrekers. Deze week hebben de havenarbeiders van Genua zich aangesloten bij de havenblokkade!
Tot nu toe bleef de staking van de havenarbeiders beperkt tot enkele actiedagen om de bazen op andere gedachten te brengen. Aangezien de bazen echter vastbesloten lijken, dreigt het conflict te escaleren, wat de winsten van de Zweedse kapitalisten zal aantasten. Het overgrote deel van de import en export verloopt namelijk via de havens. Het conflict ter verdediging van de vakbondsrechten en de solidariteit met het Palestijnse volk is één en dezelfde strijd. De havenarbeiders hebben dat goed begrepen en de rest van de Europese arbeidersbeweging moet hun voorbeeld volgen.
Dit zou ook een bron van inspiratie kunnen zijn voor andere Zweedse arbeiders die willen strijden, ondanks de pogingen van hun vakbondsleiders om hen daarvan te weerhouden.
De Zweedse afdeling van de Revolutionaire Communistische Internationale steunt de staking van de havenarbeiders en hun blokkade van Israëlisch militair materieel volledig. Ook de Belgische RCO mobiliseert haar steun. Dit moet een concreet voorbeeld worden van internationale solidariteit tussen arbeiders!
De oproep van de IDC vindt veel weerklank bij andere havenarbeiders in Europa. Op 4 juni hebben de havenarbeiders van Marseille aangekondigd dat ze het laden van 14 ton onderdelen voor machinegeweren aan boord van een Israëlisch vrachtschip in de haven van Fos-sur-Mer (Bouches-du-Rhône), met bestemming Haifa in Israël, zouden blokkeren.
De CGT van de haven verklaarde: “We herhalen het nogmaals: de havenarbeiders van de Golf van Fos zullen niet deelnemen aan de genocide die door de Israëlische regering wordt georkestreerd. Wij zijn voor vrede tussen de volkeren. Wij zijn tegen alle oorlogen.”
Deze onderdelen, geproduceerd door het bedrijf Eurolinks uit Marseille, waren bestemd voor het wapenbedrijf Israel Military Industries. Volgens de media Disclose is dit de derde levering vanuit Fos-sur-Mer aan dit bedrijf sinds het begin van 2025. We moeten ons mobiliseren om deze acties bekend te maken en te steunen!
In België worden onderdelen voor vliegtuigen, raketten en drones geproduceerd voor de Israëlische oorlogsinspanningen. Het grootste wapenbedrijf van Israël (Elbit) heeft dochterondernemingen bij ons. Ten minste tien grote bedrijven op Belgisch grondgebied zijn betrokken bij de levering van militair materieel, hoewel België officieel geen export toestaat die “de militaire capaciteit van Israël zou versterken”. Vakbonden en werknemers zouden een voorbeeld moeten nemen aan de havenarbeiders en weigeren deze wapens te produceren!
De politieke en vakbondsleiders van de arbeidersbeweging in heel Europa – te beginnen met die van de CGT in Frankrijk, LO in Zweden, maar ook het ABVV en het ACV – moeten ophouden de regering op te roepen het zogenaamde ‘internationaal recht’ te doen eerbiedigen om de genocide op de Gazanen te voorkomen. Ze moeten zich wenden tot de arbeidersklasse en zich laten inspireren door het heldhaftige voorbeeld van de havenarbeiders van Fos-sur-Mer, Göteborg, Genua... om deze blokkades uit te breiden naar alle sectoren en bedrijven die op de een of andere manier verbonden zijn met het militaire apparaat van de zionistische staat, ook om een concreet voorbeeld te geven van hoe arbeiderssolidariteit eruit kan zien!
Solidariteit met Erik Helgeson en de havenarbeidersvakbond! De havenarbeiders van Fos-sur-Mer geven het voorbeeld!
‘Arbeidersblokkade’ van de productie en levering van wapens voor Israël
Verdedig de vakbondsrechten!
Laten we strijden tegen oorlogspropaganda!
Laten we een einde maken aan de bezetting van Palestina door Israël!