Het is nog geen zomer maar toch hangt er al een broeierige hitte in Zuid-Europa. Half maart demonstreerde een half miljoen mensen tegen de EU-top in Barcelona en een week later overspoelden minstens 2 miljoen arbeiders de straten van Rome om te protesteren tegen de antisociale maatregelen van de regering Berlusconi. Op 16 april staakten zeker 13 miljoen Italiaanse arbeiders. Een nieuwe clash van de klassen is in de maak en Zuid-Europa toont wat ook ons te wachten staat.
Een debat tussen de lijsttrekkers Melkert (PVDA) en Bolkestein (VVD) op de Nederlandse televisie enkele weken geleden zegt veel over de opkomst van Pim Fortuyn. Voor het begin van het debat, dat blijkbaar in een of andere VVD-club werd georganiseerd, werd gepeild naar de kiesintenties van de zaal. Meer dan 50 procent van de aanwezigen was van plan voor de VVD te stemmen, en ongeveer 27 procent voor de PVDA. Beide heren waren het er roerend over eens dat men in deze tijden van crisis spaarzaam moet omgaan met de centjes, maar Melkert wou iets meer investeren in mensen, Bolkestein meer in infrastructuur. Na een aantal rondjes slaapverwekkend vliegen vangen werd de zaal opnieuw gepeild. Nog 22 procent voelde zich verleid tot een VVD-stem, nog 24 procent tot de PVDA. Je moet het maar kunnen
Claudio Bellotti, lid van het Nationaal Uitvoerend Comité van Rifondazione Comunista en tevens van de redactie van ons Italiaans zusterblad Falce Martello, geeft een weergave van de massabetoging in Rome en trekt strategische conclusies voor de Italiaanse marxisten.
Met de opkomst van Pim Fortuyn slaat extreem rechts eindelijk ook toe in Nederland. De verpakking en historische roots zijn anders dan die van het Blok, maar het electoraal succes is gebaseerd op hetzelfde principe: simplistische en valse oplossingen bieden aan complexe problemen.
Is de weg nu definitief geëffend voor een echt Sociaal Europa na 6 maanden Belgisch voorzitterschap van de EU? Al de regeringspartijen zullen ons proberen hiervan te overtuigen. Dat hadden Verhofstadt en Onkelinx ons toch beloofd.
Woensdag 28 november 2001 riep de door marxisten geleidde Spaanse Studentenvakbond (SE) op om te staken tegen de reactionaire onderwijswet van de rechtse regering van Aznar.
Meer dan 2,5 miljoen secundaire en universiteitsstudenten beantwoordden deze oproep en 200.000 van hen stroomden de straten op om te betogen: 50.000 in Santiago de Compostela waaronder studenten vanuit heel Galicië.
Op woensdag 15 augustus keurde de NAVO een plan goed om 3500 troepen naar Macedonië te sturen in het kader van ‘Operatie Noodzakelijke Oogst’. Deze operatie heeft de bedoeling de Albanese rebellen te ontwapenen die reeds maandenlang gevechten leveren met het Macedonische leger. Deze troepen zijn ondertussen aangekomen maar nog terwijl de troepen aan het arriveren waren, werd het staakt-het-vuren tussen het Macedonische leger en de Albanese rebellen regelmatig verbroken.
De nederlaag van de Olijfboomcoalitie in de recente algemene verkiezingen in Italië verraste niemand. De voorbije vijf jaar heeft deze coalitie een reeks maatregelen genomen ten nadele van de arbeidersklasse, tot grote desillusie van vele loontrekkenden en jongeren. De coalitie was een alliantie tussen de PDS (de Partij van Democratisch Links, nu bekend als Linkse Democraten of kortweg DS) en een reeks kleinere burgerlijke partijen. Het regeringsbeleid was meer afgestemd op de noden van de ondernemers dan die van de werknemers.
Op 17 mei betoogden tienduizenden Griekse arbeiders door het centrum van Athene tegen de rechtse politiek van de “socialistische” regering Simitis. Het was de tweede algemene staking in een maand. Vertrekkend vanuit het defensief zullen de arbeiders overgaan tot een offensief. Of zoals een vakbondsmilitant het zei: “Na vele jaren beseffen de mensen dat we het kunnen!”
Onlangs hadden we de gelegenheid een kort gesprek te hebben met Bojan Stanislawski, Internationaal Secretaris van de Poolse Jongsocialisten, de grootste linkse jongerenorganisatie in Polen.
Een jaar geleden ging er een schok door West-Europa. De extreem-rechtse FPÖ won een verpletterende verkiezingsoverwinning en trad toe tot de regering. Sindsdien is veel water door de Donau gevloeid. Een goede gelegenheid om Herbert Bartik (HB) van het Oostenrijkse marxistische blad “Der Fünke” aan de tand te voelen.
De laatste jaren staat de Franse arbeidersbeweging voorop in de strijd voor de verdediging van de openbare diensten, arbeidsomstandigheden en pensioenen. Sinds de staking van het openbaar vervoer in 1995, waren miljoenen werkers betrokken in gelijkaardige acties. Een nieuwe stakingsgolf en talrijke betogingen in februari hebben het patronaat, de regering en de staatsinstellingen alweer doen beven. Zo’n 100.000 betoogden in Nice op 5 december naar aanleiding van de Europese Top.
Peter Johnson is een Amerikaanse socialist die een paar jaar geleden de website “New Youth” (www.newyouth.com) lanceerde. Bij het begin van de NAVO-oorlog tegen Joegoslavië publiceerde hij een waarschuwende analyse over de lange termijngevolgen van het gebruik van verarmd uranium in dit conflict. Naar aanleiding van de recentste onthullingen hier rond ontmoeten we hem opnieuw.
Begin oktober vond een zeer succesvolle algemene staking plaats in Griekenland. Meer dan 15.000 arbeiders en jongeren verzamelden voor het hoofdkwartier van de GFGW (de algemene federatie van Griekse arbeidersvakbonden) in Athene. Er heerste een zeer strijdlustige stemming en de betogers eisten de terugtrekking van verschillende regeringsmaatregelen die de werkomstandigheden ondermijnen.
De gebeurtenissen in Joegoslavië veroorzaakten een politieke aardschok. In amper 24 uur tijd sloeg de toestand volledig om. Doorslaggevend hierbij was de intrede van de massa’s op het politieke strijdtoneel. De beelden van de mensenstortvloed die naar Belgrado afzakte, de confrontaties met de politie, de bestorming van het parlementsgebouw enzovoort waren wereldnieuws. Maar wat betekenen deze gebeurtenissen? Hoe moeten marxisten ze bekijken?
De campagne voor het openen van de dossiers van de zaak Ben Barka begint stilaan van de grond te komen. Wij eisen dat de Franse regering het dossier van Ben Barka vrijgeeft, evenals alle andere dossiers die de staatsveiligheid tot nu toe beschermt om de collaboratie tussen de Franse staat en de Marokkaanse geheime diensten betreffende het gevangennemen, folteren en vermoorden van opposanten van het Hassan II-regime toe te dekken.
De komende verkiezingsperiode in Italië belooft ook voor de rest van Europa interessant te worden. Ondanks haar herstel in de tweede ronde van de regionale verkiezingen eerder dit jaar, blijft de gegronde vrees bestaan dat de huidige centrumlinkse regering het niet zal halen op rechts. Dit is niet verwonderlijk wanneer men terugblikt op de afgelopen regeringsperiode. Niet alleen verslechterden de arbeidsomstandigheden, maar het was ook de periode met het laagste stakingscijfer in de Italiaanse geschiedenis.
Al jarenlang voert de familie van de oprichter van de Marokkaanse Socialistische Partij (USFP) Mehdi Ben Barka een campagne om de waarheid aan het licht te brengen over de geheimzinnige verdwijning en de moord op hun vader. Ben Barka werd in oktober 1965 in Parijs ontvoerd, met duidelijke medewerking van Franse politiemannen en geheime agenten. Deze zaak leidde onder meer tot het aftreden van de later als oorlogsmisdadiger veroordeelde Papon.
Wat is de FPO? Wie is wie in de FPO? Of de beruchte partij van Haider een fascistische partij is of niet, gaat onze correspondent na in dit achtergondartikel over de ruk naar rechts in Oostenrijk.
Een oppervlakkige waarnemer zou vandaag de intrede van Haiders partij in een blauwzwarte regering kunnen gelijkstellen met het scenario van Oostenrijk in 1934, of Duitsland in 1933 met het aan de macht komen van Hitler. Het grote verschil ligt niet in het curriculum of de subjectieve intenties van Haider of Hitler, Schüssel of Dolfuss. Het grote verschil ligt in de maatschappelijke krachtsverhoudingen en de ongebroken macht van de arbeidersbeweging in het bijzonder.
De aanduiding van Frank Dobson als Labour-kandidaat voor het burgemeesterschap in Londen zal bij de meerderheid van de partij- en vakbondsleden woede en afkeer opwekken. De kleine marge waarmee hij won, toont overduidelijk aan dat Livingstone als winnaar uit de bus was gekomen indien de stemming eerlijk was verlopen.
Het toetreden van de rechtse Vrijheidspartij van Haider tot de Oostenrijkse regering zorgt voor een enorme polarisatie in Oostenrijk. De huidige situatie zorgt er voor dat Oostenrijk definitief gebroken heeft met z’n verleden van overleg en consensus. Vandaag is de klassenstrijd, in al z’n vormen, terug op de orde van de dag. Vonk sprak met Herbert Bartik, militant van de Vienna Socialist Youth en van het marxistische blad Der Funke, over de situatie in Oostenrijk.
Afgezien van de ellende kreeg oudejaar voor veel Russen waarschijnlijk een extra feestelijk tintje. De ondertussen gehate president Jeltsin trad af. Eigenlijk kon het amper een verrassing zijn. De rol van Jeltsin was reeds geruime tijd uitgespeeld.
Sinds 1945 werd de Oostenrijkse politiek gekenmerkt door coalitieregeringen waarin de Socialistische Partij zetelde. Maar op 21 januari sprongen de coalitiegesprekken tussen de SP en de conservatieve PP af onder druk van de vakbonden. Gernot Trausmuth van de redactie van het Oostenrijkse marxistische blad 'Der Funke' kijkt naar de implicaties hiervan voor de toekomst.
Op 15 december stemde de Franse "Assemblé Nationale" de definitieve wet ter vermindering van de arbeidsduur tot 35u. Op 1 februari 2000 wordt de wettelijke arbeidstijd teruggebracht op 35 uur voor ondernemingen met meer dan 20 werknemers, het jaar daarop voor ondernemingen met 20 of minder werknemers. Dit brengt echter geen sociale vrede met zich mee, integendeel.
De oorlog in Tsjetsjenië is een duidelijke aanwijzing van een verschuiving van de macht in het Kremlin in de richting van de militairen. De generaals zitten vandaag stevig in het zadel. Ze beslissen niet alleen zelfstandig over de oorlogsagenda in Tsjetsjenië, maar trekken zich bovendien geen snars aan van wat de kliek in Moskou erover denkt. Maar wat is eigenlijk de werkelijke inzet van deze oorlog?
De SP-leiding wordt aangeraden dit artikel van onze Duitse medewerker, Hans-Gerd Offinger, te lezen om te zien tot wat de zogenaamde "Derde Weg" leidt.
De NAVO-bezetting heeft van Kosovo een westers protectoraat gemaakt. De officiële oorlogsdoelstellingen van de NAVO zoals het omverwerpen van Milosevic en het stopzetten van de etnische zuiveringen zijn dode letter gebleven. Nu is het de Servische bevolking, bevreesd voor de terreuractiviteiten van het nationalistische Albanese UCK, die Kosovo ontvlucht. De westerse troepen begeleiden in werkelijkheid deze nieuwe etnische zuivering.
Op nog geen 2000 kilometer van hier komen honderden onschuldige mannen, vrouwen en kinderen op een gruwelijke wijze om het leven dankzij de "luchtcampagne" van de Navo. Hoewel de Navo Joegoslavië niet eens officieel de oorlog heeft verklaard, bombardeert ze het land terug naar de Middeleeuwen. Geen dag gaat voorbij of we horen dat de bombardementen nog worden opgevoerd. Hierbij treffen de "slimme Navobommen" niet alleen reeds lang verlaten militaire doelwitten, maar ook bruggen, spoor- en autowegen, fabrieken en burgerwoningen.
Door de dagelijkse taferelen op TV van wenende Kosovaarse kinderen en vrouwen, uitgeputte bejaarden, chaotische toestanden in vluchtelingenkampen en gruwelverhalen over etnische zuiveringen zal geen zinnig mens ontkennen dat "hiertegen iets moet gedaan worden". Overal te lande organiseren vrijwilligers van diverse organisaties geld- en voedselophalingen voor Kosovaarse vluchtelingen en er is een heel mediacircus op gang gekomen, waarbij zelfs TV1 en VTM voor het eerst een gemeenschappelijke "Kosovoshow" op touw zetten. Bij dit hele gebeuren wordt nauwelijks een woord gepiept over de honderden onschuldige Serviërs die sneuvelen onder de bombardementen.
Duidelijke gegevens over de kosten van de militaire operaties hebben we totnogtoe niet gevonden. Maar wie de kosten van het wapentuig vergelijkt met de steun die de NAVO-landen uittrekken voor hulp aan de Kosovaarse vluchtelingen, komt tot verbijsterende vaststellingen.
De beslissing van de Navo om troepen te zenden naar Kosovo betekent een belangrijk keerpunt. Officieel heeft de Navo de interventie nog niet goedgekeurd, maar de Navo-ministers zijn wel reeds overeengekomen om 30.000 soldaten te zenden wanneer de onderhandelingen tussen de regering van het voormalige Joegoslavië en de rebelen van het Kosovaarse Bevrijdings Leger (KBL) zouden mislukken.
In de afgelopen dagen bombarderen Navo-vliegtuigen Joegoslavië, waarbij onschuldige mannen, vrouwen en kinderen op gruwelijke wijze omkomen. Het is een daad van naakte agressie vanwege de grote imperialistische mogendheden, die onder het mom van een "humanitaire opdracht" hun doelstellingen in de regio willen doordrukken. Dit optreden zal de vrede in de regio zeker niet dienen. Integendeel, de bombardementen brengen alleen maar dood en vernieling en hebben de volkeren van de Balkan in een nieuwe nachtmerrie gedompeld.
Toegegeven, het is wel een zeer aangenaam zicht om de twee leiders van het Franse extreem-rechtse Front National, Bruno Mégret en Jean Marie Le Pen, met getrokken messen en schuimbekkend elkaar te lijf te zien gaan.
Wat is er toch aan de hand in deze partij? Wij stelden de vraag aan Manuel Abramowicz, journalist bij Résistances en auteur van verschillende werken over uiterst-rechts.
In de maand oktober hebben de Franse scholieren gedurende drie weken een indrukwekkende strijd gevoerd voor een verbetering van het onderwijs. Het hoogtepunt van de beweging was op 15 oktober, toen meer dan een half miljoen jongeren doorheen heel Frankrijk op straat kwamen.
Vorige maand protesteerden een half miljoen Franse jongeren voor meer middelen voor het onderwijs en tegen overvolle klassen. Een prachtige beweging die prompt oktober '98 genoemd werd, naar analogie met de studentenprotesten van mei '68. De media vond het pas interessant toen enkele honderden jongeren van de beweging gingen gebruik maken om een spoor van vernielingen aan te richten. Nochtans zijn er veel interessantere dingen te vertellen over deze revolte.
Sinds 1996 ligt het openbaar onderwijs in Oostenrijk zwaar onder vuur. De regering wil het budget voor het openbaar onderwijsnet terugschroeven. In de lente van dit jaar werd er beslist geen overuren meer uit te betalen en ook de betaling voor speciale lessen zoals skilessen en schooluitstappen werd stop gezet. De Oostenrijkse Studentenvakbond besliste dan ook tot het organiseren van een nationale actiedag tegen de besparingen, op 23 oktober.
Na achttien jaar Tories werden de conservatieven door het kiespubliek uitgespuwd en sleepte Labour onder Blair een klinkende verkiezingsoverwinning in de wacht, die het Lagerhuis waar ze 116 zetels op overschot hebben bijna deed kapseizen naar links. Links?
Wat volgt is een interview met Vera Dimitrievna Arfanas, voorzitster van het arbeiderscomité van de OAO Rosselmash-fabriek. Het is uiteraard een vertaling en werd overgenomen uit de Russische Marxistische krant Rabochaya Demokratiya (Arbeiders Democratie), nummer 45, augustus 1998.
De dreiging van een terugkeer van rechts werd bezworen op 20 september bij de stembusslag in Zweden. Ondanks een historisch dieptepunt in haar verkiezingsresultaat en een lage opkomst naar Zweedse maatstaven kan de sociaal-democratie aan de macht blijven.
De verrassing van de Duitse verkiezingen was niet zozeer de nederlaag van Bondskanselier Kohl, maar wel de grootte van zijn nederlaag en de klinkende overwinning van de linkse partijen: de SPD, groenen en de ex-communisten van de PDS die voor het eerst de 5% drempel hebben overschreden. Na zestien jaar Kohl was de boodschap duidelijk: genoeg is genoeg! De vraag is nu wat een rood-groene coalitie onder Duitslands nieuwe wonder boy Schröder ervan zal bakken.
Deze zomer ontmoetten we Lasse, een Deense "leerjongen"-schilder. In het Deense model, nog recent opgehemeld door onze minister Miet Smet, moeten vele jongeren een stage- of leercontract periode doormaken waarbij zij slechts een fractie van het normale loon verdienen. Het belet hen niet om actief aan de arbeidersstrijd deel te nemen, zoals uit dit interview zal blijken. Lasse vertelt ons over de recente algemene staking in Denemarken
Op donderdag 7 mei stemde het Deense parlement een wet om een einde te maken aan de algemene staking van een half miljoen arbeiders uit de privé-sector. Deze staking heeft 11 dagen geduurd, vertoonde een zwaar offensief karakter en zal ongetwijfeld een zware stempel drukken op de sociale en politieke gebeurtenissen van de komende periode.
"Ze veranderen werk in slavenarbeid (bij Olympic Airways). We geloven niet dat de arbeiders en bedienden van Olympic slaven zullen worden." Met deze woorden vatte Manolis Patestos, de belangrijkste vakbondsleider bij Olympic Airways, de reactie van de arbeiders tegen het zwaar bezuinigingsprogramma van de sociaal-democratische regering Simitis naar aanleiding van de devaluatie van de drachma samen.
Met de goedkeuring op 22 mei ll. van het bereikte "historisch" vredesakkoord over Noord-Ierland , gaf 71,12% van de plaatselijke bevolking vooral uiting aan hun wil een einde te maken aan decennia van sektarisme, geweld, intimidatie en verloren levens. Kan dit akkoord echter vrede brengen?
Van de euforie na de val van het stalinisme blijft niet veel meer overeind. Sindsdien is de situatie op wereldvlak ingrijpend veranderd. De huidige periode vertoont fundamentele verschillen met de periode van relatieve stabiliteit en "vrede" die ontstond door de opdeling van de wereld tussen de twee grote machtsblokken, VS en USSR. De huidige periode vertoont dan ook meer gelijkenis met de situatie van honderd jaar geleden dan met de periode van kapitalistische groei tussen 1948 en 1974. De enorme veranderingen creëerden de voorwaarden voor grote instabiliteit in belangrijke delen van de wereld. De crisis in Irak, die we in het vorige nr. van VONK uitvoerig behandelden, is daarvan een symptoom. Maar het verscherpen van de crisis in de Balkan omvat gevaren die potentieel nog veel groter zijn.
Voor het eerst sinds de massale werkloosheid een permanent gegeven is geworden in Frankrijk is er een beweging van de werklozen van de grond gekomen over het hele land. Deze beweging is er ook in geslaagd de hand te reiken aan de vakbeweging.