Europa

Een steeds terugkerend verschijnsel plaagt de Westerse democratieën: verkiezingen kunnen niet meer voorspeld worden. De kandidaten van de heersende klasse krijgen het steeds moeilijker gedurende een verkiezingscampagne.

Na de meest chaotische presidentiële verkiezingen van de Vijfde Republiek, werd een nieuw staatshoofd verkozen. Na de eerste stemronde was de winnaar van de tweede ronde al bekend. Miljoenen linksgezinden hebben voor Macron gestemd enkel om de nederlaag van Le Pen te verzekeren. De fout ligt hier bij vele linkse- en vakbondsleiders die hen geen concreet alternatief boden. De meesten gingen zelfs zo ver dat ze opriepen om voor Macron te stemmen. Desondanks zijn de 20,7 miljoen stemmen voor Macron geen positief politiek signaal. Macron heeft in de tweede ronde veel stemmen gekregen van supporters van Fillon, Hamon en Mélenchon. Zijn steun bestaat uit een mengelmoes van linkse en rechtse mensen, afkomstig uit alle klassen en geledingen van de samenleving.

De voorbije drie weken hebben we bij de opiniepeilingen voor de presidentsverkiezingen een sterke vooruitgang gezien voor de kandidaat van “France Insoumise” (Opstandig Frankrijk): van een vijfde plaats met 11% naar een derde plaats met 18%. Deze snelle groei ging gepaard met een trage maar constante achteruitgang van de kiesintenties voor de twee koplopers, de uiterst rechtse Le Pen (van een hoogtepunt van 28% gedaald naar 24%) en de liberale Thatcheriaan Macron (van 26% naar 23%). Dit betekent dat Mélenchon een serieuze kans maakt om het te halen voor de tweede ronde. Wat tot paniekreacties van de heersende klasse in Frankrijk en internationaal leidde. De pessimisten die niets anders zagen dan “een ruk naar rechts” en “het gevaar voor fascisme” hebben ongelijk gekregen.

De tegenstanders van Jeremy Corbyn hadden hun scenario op voorhand al geschreven. De vernederende nederlaag van de Labourpartij in de tussentijdse verkiezingen van Copeland werd meteen als drukkingsmiddel gebruikt tegen Corbyn. De rechterzijde van de partij, de Blairisten, zijn tevreden met deze nederlaag want hun theorie dat Corbyn onverkiesbaar zou zijn wordt volgens hen hierdoor bevestigd. Dat Labour onder het leiderschap van Corbyn andere tussentijdse verkiezingen gewonnen heeft vergeten ze liever.

Wordt, na de Brexit-stem en de verkiezing van Trump, Geert Wilders' partij PVV de grootste in Nederland? Dit was de angst van de Europese heersende klasse, die zeer opgelucht was dat premier Rutte's VVD op nummer één kwam. Het was ook de vraag die gesteld werd door de vele buitenlandse journalisten die het land overspoelden. In normale omstandigheden worden Nederlandse verkiezingen nou niet beschouwd als het meest boeiende wat er speelt. Dit waren echter geen normale omstandigheden.

Dat is het gedachtengoed waarmee Révolution, de Franse afdeling van de Internationale Marxistische Tendens (IMT), deel uitmaakt van France Insoumise (Opstandig Frankrijk), het verkiezingsplatform van de linkse presidentskandidaat Jean-Luc Mélenchon.

De Tweede Kamerverkiezingen van 15 maart zullen belangrijke verkiezingen zijn. Niet enkel vanuit Nederland, maar ook vanuit het buitenland wordt er gekeken naar de peilingen en de ontwikkelingen. In de traditioneel stabiele landen van Noord-Amerika en Europa was het decennia lang gebruikelijk dat de heerschappij van conservatieve en liberale kapitalistische partijen zich afwisselde met die van de sociaal-democraten. Af en toe waren er kleine bewegingen naar links en naar rechts over secundaire vraagstukken, maar de heerschappij van de bankiers en multinationale bedrijven was onbetwist.

Toen de rechterzijde van Labour de partijconferentie van 24 september ll. verliet sprak hun gezichtsuitdrukking boekdelen. Hun droom van een overwinning van Owen Smith – de zogezegde “eenheidskandidaat”- lag aan diggelen. Alhoewel velen een nederlaag verwachtten  hadden ze toch gehoopt dat zij de overwinning van Corbyn konden beperken. Ondanks al hun inspanningen, draaide het helemaal anders uit.

Een stakingsactie van de koeriers bij verdelingsbedrijf Deliveroo (Groot-Brittannië) is erin geslaagd  een beslissing van de bazen (om de lonen en werkomstandigheden te doen dalen) terug te roepen. Arbeiders die ook in precaire situaties tewerkgesteld zijn, kunnen hieruit leren hoe dit soort uitbuiting te bevechten.

In dit artikel schetsen we de achtergrond van de nieuwste crisis in de Labour Party en de kansen die dit biedt voor de linkerzijde.

De hele geschiedenis van de Labour partij wordt gekenmerkt door een continue  machtsstrijd tussen links en rechts. Steeds slaagden beide kampen er in laatste instantie wel in om de conflicten te overstijgen in naam van de partijeenheid. Maar vandaag zijn de tegenstellingen zo groot dat Labour er waarschijnlijk niet ongeschonden uit komt.

Dit is een ingekorte versie van het Engelstalige artikel van Alan Woods dat gepubliceerd werd op marxist.com op 24 juni 2016.

Op 23 juni 2016 hebben de Britten een belangrijke beslissing genomen. Na 40 jaar hebben ze besloten de EU de rug toe te keren. Deze beslissing heeft grote gevolgen voor de toekomst van het VK, Europa en de wereld.

Op 26 juni mochten de Spanjaarden de stembus bezoeken in een stemming van polarisatie en hoge verwachtingen. Deze verkiezingen volgden maanden op van politieke patstelling, waarin geen partij in staat was om een regering te vormen. De peilingen voorspelden dat de radicaal linkse coalitie Unidos Podemos (UP) het goed zou doen, tweede zou worden, en dat de establishmentpartijen een zware dreun zouden krijgen.

De draconische maatregelen die de EU sinds de crisis van 2008 aan haar lidstaten oplegt, zijn allesbehalve in staat geweest een oplossing te bieden. Armoede en werkloosheid bereiken record hoogten, zeker in landen zoals Griekenland, Spanje en Italië. De ‘verzorgingsstaat' kwam overal onder druk te staan. Ook in België, waar de toestand nog niet zo dramatisch is als in Griekenland of Spanje, nemen de problemen toe.

"On lâche rien!” We geven niet op! Deze slogan vat goed de geest samen van de militante en vastberaden arbeiders-en jongerenbeweging tegen de wet El Khomri. De beweging is nu haar derde maand ingegaan. Vorige week staakten de olieraffinaderijen, havens en kerncentrales en werden de brandstofdepots door arbeiders geblokkeerd. In welk stadium bevindt de beweging zich en wat zijn de perspectieven?"On lâche rien!” We geven niet op! Deze slogan vat goed de geest samen van de militante en vastberaden arbeiders-en jongerenbeweging tegen de wet El Khomri. De beweging is nu haar derde maand ingegaan. Vorige week staakten de olieraffinaderijen, havens en kerncentrales en werden de brandstofdepots door arbeiders geblokkeerd. In welk stadium bevindt de beweging zich en wat zijn de perspectieven?

Reeds meer dan twee maanden kent Frankrijk een vloedgolf van nationale mobilisaties tegen de wet El Khomri. Deze grondige aanpassing van de arbeidswet wil onder meer de 35-urenweek afschaffen en grootschalige ontslagen makkelijker maken. De regering van Hollande werpt keer op keer welbeproefde obstakels op om de beweging in te dijken. Keer op keer weet de beweging deze echter te overbruggen. De vloedgolf van protest, wordt zo steeds meer een springtij, waar de heersende klasse geen vat meer op heeft. De gehate regering van Hollande lijkt bevangen door paniek en gooit elke democratische schijn overboord: ze duwt de wet er bij volmacht door.

Tussen het door oorlog verscheurde Syrië en de door kapitalistische crisis verstoorde Europese Unie ligt Turkije. Van oudsher al de poort tussen de Europa en Azië en vandaag de dag opnieuw de spil van een probleem dat de Europese elite geheel aan zichzelf te wijten heeft. Tweede hoofdrolspeler in deze tragedie is ironisch genoeg Griekenland. Een EU-lid dat door diezelfde elite vernederd en verslagen is en waarvan de werkende klasse nu de hardste klappen van de crisis op moet vangen.

Afgelopen week gingen we naar Parijs om deel te nemen aan de beweging tegen de aanpassing van de arbeidswet. Deze wet El Khomri (naar de bevoegde minister) wil de slechte contracten die nu bij interim-arbeid gebruikt worden, veralgemenen voor alle beginnende werknemers. Ook zouden grootschalige ontslagen makkelijker gemaakt worden. We namen deel aan de nationale actiedag op donderdag 31 maart en betuigden de volgende dag onze solidariteit op een algemene studentenvergadering.

Op 9 maart trokken een half miljoen arbeiders, bedienden en jongeren door de straten van vele Franse steden om te protesteren tegen een nooit geziene aanval van de 'socialistische' regering op de arbeidswetgeving. Dit protest kreeg een vervolg met meer protesten op 17 maart en dan nog eens een week later. Donderdag 31 maart wordt het voorlopige orgelpunt van het protest.

Men kan de meerderheid van de mensen moeilijk kwalijk nemen dat politiek jaren lang iets leek te zijn dat slechts weggelegd was voor een kleine groep van gepassioneerde activisten. Ongeacht welke partij aan de macht was, werd een gelijkaardig beleid gevoerd. Zo ging het ook in Groot Brittannië waar Labour en de Conservatieve partij elkaar steeds afwisselden tot grote vreugde van de kapitalistische elite. Het is geen geheim dat de Labour partij onder Blair, Brown en Miliband een bolwerk was van rechtse parlementariërs. Daardoor kon de Britse jeugd en arbeidersklasse zich met geen enkele partij vereenzelvigen om hun belangen te verdedigen.

Het is 75 jaar geleden dat de Februaristaking plaatsvond. In Amsterdam legden op 25 februari 1941 tienduizenden arbeiders het werk neer uit protest tegen de deportatie van de Joodse bevolking door de Duitse bezetter. De algemene staking verspreidde zich naar andere plaatsen en werd de volgende dag met wrede repressie beëindigd door de nazi's. Het was een sleutelmoment in de geschiedenis van de Nederlandse klassenstrijd.

Op 11 februari is er een principe akkoord gesloten tussen o.a de FNV Metaal en de werkgeversorganisatie FME. Na negen maanden aan stakingen hebben de metaalarbeiders een loonsverhoging van 5,9% gekregen en meer zeggenschap over hun eigen werktijden.

Waar is de tijd dat de Europese Unie nog kon voorgesteld worden als een positief project? Dat de illusie werd gecreëerd dat de eengemaakte markt ons welvaart en vooruitgang zou brengen? Geen kat die dat vandaag nog durft beweren.

Op 4 oktober zijn de Portugezen naar de stembus gegaan om een nieuw parlement te kiezen. In die verkiezingen werd “Portugal a frente” de grootste partij. Dat is de partij van de uittredende eerste minister Coelho, die de laatste 4 jaar een streng soberheidsbeleid had uitgevoerd. In gans de Europese pers werd hierna uitgebazuind: dit is de eerste regering die de bezuinigingen opgelegd door Europa uitvoerde,  en toch de verkiezingen wint. Dat was een welbewuste leugen, om de publieke opinie zand in de ogen te strooien. In werkelijkheid had links deze verkiezingen gewonnen.

De afgevaardigden op het SP-congres hebben Ron Meyer verkozen tot nieuwe voorzitter van de SP. Met 59% van de stemmen tegenover de 41% van Sharon Gesthuizen won hij de verkiezing van wie de SP gaat voorzitten in dit tijdperk van kapitalistische crisis.

De nacht van 13 op 14 november sloeg het reactionaire islamitisch-fundamentalistische terrorisme weer toe. In een gecoördineerde aanval op verschillende plaatsen in Parijs lieten meer dan 128 mensen het leven en werden er meer dan 100 zwaar gewond. Dit is een reactionaire aanval tegen gewone werkende mensen, waaronder veel jongeren, die genoten van een avondje uit in een restaurant, een concertzaal en een voetbalstadion. Wij veroordelen de moordzuchtige bende die deze aanslagen uitvoerde en we betuigen onze solidariteit met het volk van Parijs.

"De heersende klasse en de ‘socialistische’ regering zullen van deze aanslagen en de emotie die ze veroorzaken politieke munt willen slaan. Hiermee willen ze de aandacht van de gewone bevolking afleiden van de crisis, de desastreuze sociale gevolgen en het reactionaire beleid gevoerd in het belang van een kleine minderheid van patroons. In die zin moeten de oproepen voor ‘nationale eenheid’ worden verworpen door de linkerzijde in Frankrijk als in België."

Sinds half augustus is de ‘vluchtelingencrisis’ een vast item in alle media. Het is uitgegroeid tot een maatschappelijk debat met felle voor- en tegenstanders. In de huidige context waarin de wereldeconomie niet uit het slop geraakt en zowel rechtse als ‘linkse’ regeringen zware ‘besparingen’ opleggen, worden de vluchtelingen al snel gezien als een groot probleem.

Het vrijhandelsverdrag tussen de VS en de EU, Transatlantic Trade & Investment Partnership, beter bekend onder de afkorting TTIP, heeft terecht veel stof doen opwaaien. Al bijna 3 miljoen Europeanen hebben een petitie tegen dit verdrag ondertekend. Lees onze nieuwe brochure.

De overweldigende overwinning van Jeremy Corbyn voor het leiderschap van de Labour Party is een politieke aardbeving van gigantische proporties. Ze heeft de politieke kaart van Groot-Brittannië op z'n kop gezet. Honderdduizenden arbeiders en jongeren, snakkend naar verandering, vieren deze overwinning in het hele land. Michael Meacher heeft de Corbyn-campagne correct beschreven als 'de grootste niet-revolutionaire omkering van de maatschappelijke orde.'

"Hoe is het zo snel zover kunnen komen? De oorzaak ligt niet in een of andere karaktertrek van Tsipras. Ook niet in een verborgen agenda van de Eerste Minister. De reden voor deze nederlaag is politiek, namelijk het failliet van het reformisme van Tsipras en de meerderheid van de leiding van Syriza."

Niemand had kunnen verwachten dat de verkiezingsrace voor de nieuwe leider van de Britse Labour Party zo spannend zou worden. De voorzittersverkiezing was een wedstrijdje ver-plassen tussen Blairistische kandidaten, totdat een groep parlementariërs besloot dat het misschien iets minder saai zou worden als de 'ouderwets linkse' Jeremy Corbyn ook mee zou mogen doen. De gevolgen hadden ze niet kunnen inschatten.

De huidige vluchtelingencrisis heeft de gruwel van de kapitalistische samenleving getoond, naast het contrast tussen de elementaire solidariteit van de gewone werkende mensen en de koude berekening en hardvochtigheid van de kapitalistische heerser in Europa en elders in de wereld.

Op 15 april kwamen meer dan achthonderd vluchtelingen om bij de zoveelste schipbreuk van een scheepswrak dat vluchtelingen naar Europa moest voeren. Sindsdien is de vluchtelingencrisis niet meer uit de actualiteit te slaan.

De overeenkomst die in de late uurtjes van 13 juli aan Griekenland opgedrongen werd, na een nachtelijke marathon van onderhandelen met de Eurotop, kan enkel als een vernederende overgave omschreven worden. Griekenland heeft in feite zijn zelfbeschikkingsrecht tegenover de Trojka opgegeven, in ruil voor een nieuw financieel wurgcontract en vage beloftes over een schuldherschikking (geen kwijtschelding) die op een later tijdstip- misschien- zal besproken worden. Deze overeenkomst zal geen zoden aan de dijk brengen. Het zal Tsipras en Syriza politiek uitschakelen en Griekenland op economisch vlak nog dieper in de recessie duwen. Het bracht ook diepe onenigheid in de Europese Unie aan het licht.

De Griekse kiezers hebben op een zeer duidelijke manier het dictaat van Europa verworpen. De uitslag van het referendum van zondag ll. was een slag in het gezicht van de bankiers en de kapitalisten van Europa. Het definitieve resultaat van het referendum, gepubliceerd door het ministerie van binnenlandse zaken, was 61,3% neen-stemmers tegenover 38,7% ja. De algemene voorspelling dat de ja-stemmers voornamelijk uit de landelijke gebieden zouden komen bleek onjuist te zijn.

In de aanloop naar het referendum heeft de politieke verdeeldheid in Griekenland ongekende hoogten bereikt. De gebeurtenissen in de afgelopen 48 uur laten de leugen achter de burgerlijke democratie zien. De trojka wil de bereidheid van de Griekse regering om concessies te maken niet accepteren en eist Tsipras’ aftreden. De conclusie is onvermijdelijk: binnen de grenzen van het kapitalisme zullen bezuinigingen nooit eindigen, en zeker niet binnen de dwangbuis van de door de Duitsers gedomineerde kapitalistische eurozone.

De beëdiging van de nieuwe burgemeesters, op zaterdag 13 juni, trok duizenden enthousiaste mensen aan. Het leverde scènes op die sinds 1979, of misschien zelfs 1931, niet meer gezien waren in Spanje. De gemeentelijke en regionale verkiezingen van 24 mei waren een ernstige tegenslag voor de regerende PP (rechts). Maar de omvang van hun nederlaag was niet duidelijk tot 13 juni. Die dag werden burgemeesters van partijen en allianties ter linkerzijde van de sociaal-democratie beëdigd in 4 van de 5 grootste steden van het land: Madrid, Barcelona, ​​Zaragoza en Valencia. De vijfde, Sevilla, kreeg een PSOE-burgemeester, met de steun van "Participa Sevilla” (waarin Podemos actief is) en Verenigd Links (IU).

Wat in Griekenland gebeurt gaat elke militant in de arbeidersbeweging aan. Steun van de internationale arbeidersbeweging is absoluut essentieel. Een overwinning van de Grieken zal een overwinning van ons zijn, het zelfde zou gelden in geval van nederlaag. 

Zondag 24 mei zal herinnerd worden als een mijlpaal in de Spaanse geschiedenis. In praktisch geheel Spanje werden gemeentelijke en regionale verkiezingen gehouden ( in Galicië, Andalusië, Baskenland en Catalonië, gingen enkel gemeentelijke verkiezingen door). De rechtse PP (Volkspartij) werd onttroond in de meeste van hun historische bolwerken. Dat de Spaanse samenleving een scherpe bocht naar links maakte wordt vooral aangetoond door de opkomst van Podemos en de electorale fronten die het leidde. Het linkse front won in Madrid, Barcelona, ​​Zaragoza, Coruña, Oviedo, Cádiz, etc. In de meeste grote steden werd het resultaat van de Socialistische Partij (PSOE) - alleen socialist in naam - overklast door Podemos dat is uitgegroeid tot de tweede speler in de Spaanse politiek. Podemos bepaalt nu de agenda.

De grote bedrijven en de rijken uit de City van Londen waren maar al te blij met de overwinning van hun vrienden in de Conservatieve Partij. Champagnekurken knalden en de aandelenprijzen stegen. De partij van de rijken is terug in het zadel en ook nog eens met een onverwachte meerderheid in het Lagerhuis. Dit zal een regering zijn van de rijken, door de rijken en voor de rijken. De extreem rijke non-doms* slaakten een zucht van verlichting. Hun buit zal veilig zijn onder een Conservatieve regering.

We interviewden Peter Michaïlenko, marxistische militant in Toulouse. Hij woonde tot zijn elf jaar in Kiev en ging deze zomer nog naar Oekraïne. Hij werkt mee aan de internationale solidariteitscampagne met het antifascistische verzet in Oekraïne (https://ukraineantifascistsolidarity.wordpress.com/ ). 

Alan Woods maakt de balans op van de eerste maanden van de SYRIZA regering en haar krachtmeting met de Troïka. 

We spraken over het studentenprotest in Nederlands met Zowi Milanovi, redacteur van ons Nederlands zusterblad Vonk (www.marxisten.nl). Hij gaat dieper in op de evolutie, de eisen, de gemoedstoestand van de studenten en de perspectieven van de beweging.