Het onveiligheidgevoel onder de bevolking wordt handig bespeeld door de regeringen van de internationale anti-terreurcoalitie, de VS op kop. Daaruit volgt een grotere verdraagzaamheid onder de bevolking voor nieuwe draconische wetgeving die de democratische rechten ondermijnt.

Patriottisme en repressie

In de Verenigde Staten werd net na 11 september de Patriot Act voorgesteld. Patriot staat voor ‘Promote Appropriate Tools Required to Intercept and Obstruct Terrorism’ of in het Nederlands ‘de promotie van aangepaste middelen nodig voor het onderscheppen en verhinderen van terrorisme’. Deze wetgeving verschaft de regering de middelen om telefoons af te luisteren, Internetcommunicatie door te lichten en informatie te delen, zonder dat de minste toestemming nodig is van de rechtbank. Ook zouden buitenlanders tot 7 dagen lang of in geval van een noodtoestand voor een onbeperkte tijd kunnen worden opgesloten zonder de minste beschuldiging. Patriot beschouwt elke kleine schade toegebracht aan federaal eigendom (bv. een steen die vanuit een betoging door een kantoorvenster wordt gegooid) als een terroristische daad.

Volgens een Amerikaanse mensenrechtenorganisatie, de ‘American Civil Liberties Union’, valt een beweging zoals de militante dierenbeschermingsgroep ‘People for the Ethical Treatment of Animals’, waarvan één van de leden een roomtaart naar de Landbouwminister heeft gegooid, onder de nieuwe beschrijving van een terreurorganisatie. Nu al worden 500 buitenlanders gevangen gehouden in de VS. De privé-dossiers van de duizenden buitenlandse studenten op de universiteiten worden zonder de minste schroom geopend en doorgenomen door de politiediensten. Nochtans zegt de wet dat dit enkel kan met de schriftelijke toelating van de betrokken persoon. Hierop antwoordt het Ministerie van Onderwijs dat dit niet toepasselijk is in tijden van noodstand.

Al deze maatregelen worden als een tijdelijk kwaad voorgesteld. Dat was ook het geval met de zgn. Prevention of Terrorism Act in Groot Britannië in 1974. 27 jaar later is deze wetgeving nog steeds van toepassing. De Thatcher-regeringen hebben gretig geput uit deze wetgeving om de syndicale acties te bestrijden. In de VS wordt nu reeds gepoogd de vakbondsmilitanten van de strijdbare dokwerkers- en matrozenvakbond (International Longshore Workers Union) als een ‘security risk’ (veiligheidsrisico) uit de havens te weren. In Portland in de staat Oregon, wordt de Joint Antiterrorist Task Force hand in hand met de FBI ingezet om de vakbonden te bespioneren.(1)

Europa

In Europa wordt niet alleen het muntstelsel eengemaakt. Politiediensten en parketten van de verschillende nationale staten werken nu meer en beter samen. De plannen hieromtrent zijn sinds S11 in een stroomversnelling gekomen. In 1995 werd Europol gelanceerd met de bedoeling informatie uit te wisselen over georganiseerde misdaad (2). Het terrein van Europol reikt ook tot wat als ‘extreme politieke bewegingen’ wordt beschouwd. De ‘antiglobalisatiebeweging’ maakt hier nu deel van uit. In 1999 werd Europol uitgebreid tot operationele politiediensten. In juli dit jaar werd Europol ook bevoegd verklaard voor ordehandhaving. Er wordt luidop gedacht aan een Europese oproerpolitie van zo’n 5000 man die overal in Europa zou kunnen ingezet worden bij ernstige sociale en politieke strubbelingen op het Europese grondgebied. De Duitse en Italiaanse ministers van Binnenlandse Zaken stellen ook voor een Europese databank op te stellen voor ‘politieke hooligans’. Een jonge Fransman ontdekte onlangs dat hij Duitsland niet binnenmocht na een douanecontrole, ondanks het vrije verkeer van personen in Europa. De reden hiervoor was dat hij geficheerd was als ‘gewelddadig element’ na de betogingen in Genua in juli dit jaar. De jonge Fransman is echter nooit van iets beschuldigd geweest, noch veroordeeld voor zo’n gedrag. Hij was zelf ook niet op de hoogte van dat verbod tot betreden van het Duitse grondgebied. Waar de Europese afspraken tegen hooliganisme allemaal al niet voor dienen…

Eurojust, of het Europese parket in de maak, gaat dezelfde weg op. Tegen het einde van dit jaar komt er een grotere samenwerking in de behandeling van strafzaken. Een jonge Belgische vorser in criminologie die ik ontmoette, vreesde in dit verband een remake van de wet op criminele organisaties van 1999. Georganiseerde sociale en politieke actie die als een bedreiging worden beschouwd voor de openbare orde, de goede werking van de economie en het privé-bezit, werden met deze wet in de misdadige hoek geduwd. De ergste passages uit deze wet konden toen nog tegengehouden worden. Maar nu komt het via de Europese weg weer op de agenda.

De kapitalistische staat laat haar masker meer en meer vallen in tijden van crisis en instabiliteit. De oude vormen van maatschappelijke controle op rusteloze delen van de jeugd en de arbeidersklasse doen het niet meer. Nieuwe vormen van controle en repressie zijn daarom in de maak en komen nu in een stroomversnelling. Abstracte en passieve waakzaamheid zijn niet voldoende om deze pogingen tot beperking van onze democratische rechten te verhinderen. Actieve mobilisatie in het bijzonder van de georganiseerde arbeidersbeweging hiertegen is veel beter. De radicale maatschappelijke verandering die wij nodig achten, kan zich daarom niet beperken tot de economie. De kapitalistische staat in al zijn diverse vormen moet daarom worden ontmanteld om plaats te ruimen voor een democratisch socialisme.

Aan te raden kritische lectuur over de staat: Staat en Revolutie (Lenin), De Verraden revolutie (Trotski)

______________________

Voetnoten:

(1) Labornotes oktober 2001 te vinden op www.labornotes.org

(2) meer info op: www.statewatch.org