Op zaterdag 8 november werd er in vijf Carrefours gestaakt. Drie van de vijf winkels werden door de vakbondsacties gesloten, waaronder die in Mechelen Noord. De stakingen werden aangekondigd als solidariteitsacties die volgen op het sociale conflict bij de nieuwe Carrefour in Brugge. Maar ze gaan verder. De 16.000 werknemers die bij Carrefour Belgium aan het werk zijn zien in de beslissing van de directie om de nieuwe Brugse werknemers tewerk te stellen onder het paritair comité 202.01 een precedent. En terecht... Wij gingen de serene sfeer opsnuiven aan het piket in Mechelen en spraken met enkele stakers.
De situatie in Brugge is gekend; doordat de werknemers onder paritair comité 202.01 worden tewerkgesteld in plaats van onder PC 312, verdienen zij een slordige 30% minder, kunnen ze niet genieten van de extralegale voordelen, en moeten ze 45 zondagen per jaar beschikbaar zijn zonder bijkomende vergoeding. Dat is oneerlijk als je het vergelijkt met de werknemers in die 56 andere hypermarkten die wél onder PC 312 vallen en precies hetzelfde werk uitvoeren. De staking van het Brugs Carrefourpersoneel om deze laakbare oneerlijkheid aan te klagen werd onthaald op een tegenaanval van de directie. Ze stuurden politie en deurwaarders naar de stakers die de toegang voor werkwilligen en cliënteel blokkeerden. De toon van Carrefour spreekt boekdelen: als je in deze barre tijden wil werken, zal je buigen voor onze voorwaarden.
SP.a Rood: 'De verklaringen van de stakers en de directie spreken elkaar volledig tegen. Woordvoerder van Carrefour, Lars Vervoort, zegt dat er 70 à 80 percent werkwilligen zijn. Klopt dit?'
Marcel Deleersnijder, bruggepensioneerde Carrefourmedewerker en militant bij LBC-NVK: 'In de media werd gezegd dat van de vijf Carrefours die vandaag gesloten zou worden, Mechelen niet geblokkeerd zou worden door de stakers en dus ook open zou blijven. Maar zonder aankondiging hebben wij de deuren vanmorgen toch dicht gehouden. Deurwaarders moeten één à twee dagen op voorhand worden ingelicht, of ze komen niet. Bovendien hebben we het geluk dat de Mechelse rechter niet in de logica van de Carrefourdirectie wil stappen. We gaan hier vandaag dus geen deurwaarders zien. Wat we ook niet gezien hebben, zijn werkwilligen die de winkel wilden openen. Die 70 à 80 percent waarover Vervoort spreekt is onjuist, en pure propaganda.'
Liliane Kemps, delegée bij LBC-NVK: 'In Brugge waren er wél werkwilligen. Maar die waren gestuurd door de RVA, en die mochten dus niet weigeren. Dat wordt natuurlijk niet in de media gezegd, alsook het feit dat er 20 ondertussen al weer weg zijn: de helft is opgestapt, de andere helft ontslagen! Dat gaat rap hè? Bovendien zijn de mensen die wel naar binnen gaan mensen die in geldnood zitten. In de distributiesector werken veel moeders en alleenstaanden. Die werken uiteraard deeltijds. Voltijdsen in de sector zijn managers. En als we het over deeltijds hebben, gaat het over 20 uren per week. In Brugge zakt dat zelfs naar 15 uren per week. En die uren worden heel flexibel ingevuld; men moet beschikbaar blijven voor wanneer er bijvoorbeeld laat op de avond een vrachtwagen met een levering komt. Het sociale leven van die mensen is er geweest. Bovendien mogen ze geen ander werk aannemen, en dit terwijl ze al zo weinig geld verdienen. De distributiesector is nu al slecht betaald; de mensen verdienen 850 à 1000 euro per maand. Men duwt deze mensen dus werkelijk in de armoede.'
SP.a Rood: 'Waarom hebben jullie problemen met die nieuwe regeling in Brugge? Heeft het nut om daarom vandaag hier in Mechelen, alsook op vier andere locaties, actie te voeren?'
Delegée Wis Leemans (BBTK): 'Brugge maakt deel uit van een bewuste strategie van Carrefour, één die kwalijke gevolgen kan hebben voor ons allemaal. Een tijd geleden werden een aantal GB's geherstructureerd. 250 van de mensen die hiervan het directe slachtoffer waren, werd werk in de nieuwe hypermarkt beloofd. Maar wat gebeurde er bij de opening? Er werden maar 150 mensen aangenomen, en geen ervan waren mensen uit de oude vestigingen. Met z'n 150 moeten ze daar nu een winkel draaiende houden die groter is dan de hypermarkt in Zemst. We voelen in alle winkels dat de werkdruk stijgt, dat er niet genoeg mensen in de winkels aanwezig zijn om voldoende kassa's te openen en de rekken te vullen. Het 'malfoutisme' van de directie stoort mij het meest; zolang men winst maakt, mag de zaak vierkant draaien.'
SP.a Rood: 'En dan is er dat nieuwe statuut...'
Wis Leemans: 'Ook dat maakt deel uit van de strategie. Onlangs werd op Ter Zake openlijk gezegd dat PC 312 te duur is, dat de omzet daalt, en dat de aandeelhouders zenuwachtig worden. De topman van Carrefour Belgium, Marc Oursin, heeft aan de Minister van Werk al gevraagd om PC 312 af te schaffen. Ondertussen zoekt de directie naar achterpoortjes om de omzet op peil te houden en de kosten te drukken. Dit doen ze door geen filialen meer te openen, maar zelfstandige franchises. 'NV Retail Brugge' mag de naam van Carrefour gebruiken en ziet er dus hetzelfde uit, maar is een zelfstandig bedrijf. Via dit achterpoortje kunnen ze mensen dan tewerkstellen onder het minder gunstige paritaire comité 202.01.'
SP.a Rood: 'Zijn jullie bang voor een precedent?
Wis Leemans: 'Ja. Volgend jaar verloopt het huurcontract van de vestiging hier in Mechelen. Wij verwachten dat de directie afkomt met een ultimatum: verdergaan onder PC 202.01, of sluiting. En het beperkt zich niet tot Carrefour. Op dit ogenblik zijn de contracten bij Delhaize nog beter, maar in Gembloers wil men soortgelijke voorwaarden stellen. Als we ons niet verzetten rest ons binnenkort de keuze tussen opstappen of 30% van ons loon inleveren! En dat terwijl de armoede nu al om de hoek loert!'
Liliane Kemps: 'De evolutie is al een tijdje aan de gang. Alle Express-GB's vallen onder PC 202.01. In Kortrijk is onlangs een supermarkt overgenomen door Carrefour. Nu valt die onder dat ongunstigere PC en iemand die daar 40 jaar heeft gewerkt, staat op straat. Ook in Antwerpen Zuid komt zo'n 'zelfstandig filiaal'.
Marcel Deleersnijder: 'Ik noem het een "valse zelfstandige".'
SP.a Rood: 'Hoe zie je de rol van de overheid in dit conflict?'
Marcel Deleersnijder: 'Die doen niets. Het minste wat ze zouden moeten doen, is ervoor zorgen dat de PC's gerespecteerd worden. We hebben niet het gevoel dat ze aan onze kant staan.'
SP.a Rood: 'Succes verder!'
Onze aanwezigheid op de stakerspiketten sluit aan bij onze visie dat socialisten opnieuw de buitenparlementaire actie onder de knie moeten krijgen, en dat ze bij sociale conflicten zij aan zij moeten staan met de vakbonden. In deze woelige tijden moet de SP.a samen met de vakbonden op de bres staan voor koopkracht en duurzame tewerkstelling. In dit kader voert SP.a Rood de komende maanden campagne onder de noemer 'Trek de rode kaart'. We roepen de SP.a op om deze politieke en syndicale strijd mee te voeren.