De correctionele rechtbank te Antwerpen heeft op 29 juni uitspraak gedaan in de zaak tegen Bruno Verlaeckt en Tom Devoght. Twee jaar geleden werden deze twee ABVV’ers opgepakt voor het blokkeren van de rijbaan tijdens een vakbondsactie. Het vonnis bevat een aantal opmerkelijke passages.
Het vonnis
Aan de hand van citaten uit processen verbaal krijgen we een beeld van de feiten … door de bril van de politie.
Een blokkade werd opgericht met brandende autobanden, een lint werd over de baan gespannen, werflampen en verkeerskegels werden op de rijbaan geplaatst. De politie probeerde de manifestanten te verwijderen wat nauwelijks lukte omdat iemand (achteraf geïdentificeerd als Bruno Verlaeckt) de medemanifestanten “steeds opnieuw aanzette om het verkeer te hinderen”. Hij werd hierop aangesproken maar was voor geen reden (sic) vatbaar. Tom Devoght werd later gearresteerd op aangeven van de infoploeg (!) van de politie.
De rechtbank beschikt blijkbaar alleen over de verklaringen van de politie want zowel fotomateriaal als DVD tonen niet aan dat de bewuste handelingen werden gesteld. Het enige wat men zeker weet is dat de beide beklaagden aanwezig waren (wat ze ook toegeven). Verlaeckt wordt uiteindelijk als enige schuldig geacht aan een inbreuk op het artikel 406 Strafwetboek. Bij het opwerpen van de blokkades om 4u00 was het nog donker en hierdoor werd een potentieel gevaarlijke situatie gecreëerd wat strafbaar is.
De rechtbank heeft onderzocht of de toepassing van het artikel uit het Strafwetboek kan worden ingeroepen in het raam van een stakingsactie. De redenering van de magistraten is vrij simpel.
Het mag dan al uit de parlementaire voorbereiding blijken dat het nooit de bedoeling is geweest om dit artikel in te roepen in geval van staking maar dat staat niet in de tekst van de wet. Het actie voeren is weliswaar een recht, maar dit is niet onbeperkt.
In dit geval werd de actie aangekondigd, maar er was geen toestemming en er was aan de bevoegde diensten niet meegedeeld dat wegblokkades zouden worden opgericht. Dus: schuldig.
De redenering van de rechtbank getuig van een grote wereldvreemdheid en van een gebrek aan inzicht in de dynamiek van collectieve acties. Het lijkt wel alsof je voor een actie een aanvraag zou moeten doen in x-exemplaren en daarin doodleuk aankondigen dat de wet zal worden overtreden. Ook het feit dat de troepen vaak moeilijk kunnen gecontroleerd worden, ontsnapt aan de magistraten.
Opmerkelijk is dat de rechtbank alleen maar rekening houdt met het nationale recht. Het feit dat er een supranationaal juridisch kader bestaat, wordt zelfs niet vermeld. Comités op het vlak van de Raad van Europa en de Internationale Arbeidsorganisatie hebben uitspraken gedaan over blokkades maar elk spoor ontbreekt in het vonnis. Ook het feit dat slechts één persoon, de organisator, wordt geviseerd, roept vraagtekens op maar daarop wordt niet ingegaan.
Hoe gaat het nu verder?
Moet er in hoger beroep worden gegaan? Toch wel. Het is immers niet uitgesloten dat iemand op grond van de uitspraak naar de burgerlijke rechter stapt om schadevergoeding te claimen. Als dat dan ook nog wordt toegekend (geen paniek: zo eenvoudig is dat niet) dan wordt elke actie onmogelijk.
Het Hof van Beroep kan de zaak diplomatisch oplossen door een vrijspraak te verlenen. Maar wat als het dat niet doet? Na eventueel een procedure in Cassatie kan (o.a.) naar het EHRM worden gestapt en daar zal men iets minder snel over bepaalde grieven heen fietsen. Het wordt nog een lange mars.
Wat hebben we vandaag geleerd?
Deze schermutseling is de zoveelste in de strijd tegen de arbeidersbeweging. Vakbonden moeten misschien eens nadenken om hun strategie aan te passen. Enkele tips:
* Gebruik geen brandende autobanden (slecht voor het milieu en het imago). Een vreedzame sit-in (op de grond zitten/liggen) zal op veel meer begrip kunnen rekenen.
* Zorg voor media-ondersteuning. Een cameraploeg met beroepsjournalisten kan de feiten objectief vastleggen. De infoploeg is dan gewaarschuwd.
* Zorg voor zo veel mogelijk amateuropnames. In de rechtbank kan je daarmee niet veel aanvangen (recht op privacy) maar via de sociale media wordt de publieke opinie beïnvloed. Onderschat de macht van het twittertribunaal niet.
* Neem een deurwaarder mee. Actievoerders kennen deurwaarders meestal als boemannen die het bevel komen afleveren om een einde te maken aan een stakingspost. Een deurwaarder kan echter ook vaststellingen doen in opdracht van de vakorganisaties. Politieambtenaren zullen dan wel twee maal nadenken alvorens ze een al te fantasierijk verslag opstellen.
Wie zijn de boosdoeners?
Rechts verkneukelt zich in het vonnis. Een selectie: NV-A kamerlid Wim Van der Donckt:” De vakbond heeft nu eenmaal niet het recht zich boven de wet te stellen”. Egbert Lachaert (VLD): “Deze schuldigverklaring is een belangrijk precedent. Wie in de toekomst schade lijdt door onaanvaardbare blokkades, kunnen die ook verhalen bij de boosdoeners”[1].
Vakbonden zijn boosdoeners die zich boven de wet stellen. Organisaties die gevochten hebben voor de achturendag, de jaarlijkse vakantie, enz. – en dit vaak hebben moeten bekopen met de nodige doden - worden gelijk gesteld met criminelen.
Wie zijn geld evacueert naar een belastingparadijs is een hard werkende Vlaming die met de nodige egards wordt behandeld, wie een autoband in brand steekt uit woede om de zoveelste besparingsmaatregel is een misdadiger. Dat is de heersende moraal in de democratuur.