Het revolutionaire proces verdiept zich in Argentinië. Dit artikel gaat o.a. in op de rol van de talrijke volksvergaderingen die als paddestoelen uit de grond schieten, op de rol van de middenklasse en op de Duhalde-regering en haar economisch plan. Welke strategie is de geschikte voor de linkerzijde?

Een opstand vanuit de “ingewanden” van de Argentijnse samenleving. Zo beschreef een jonge deelnemer de revolutionaire opwelling in het tweede grootste en meest geïndustrialiseerde land van Latijns Amerika. Voor de eerste keer in de geschiedenis van het land zijn de arbeidersklasse en alle onderdrukte lagen van de samenleving er in geslaagd om een regering en een president omver te werpen. Niet één president maar vijf presidenten hebben het onderspit moeten delven op niet minder dan twaalf dagen tijd.

In taferelen die deden denken aan de val van Saigon, pakten de regeringsleiders gehaast hun biezen en vluchtten met de helikopter van het dak van het presidentiële paleis. Deze keer waren het geen buitenlandse indringers die op de vlucht sloegen voor een nationaal bevrijdingsleger, maar wel een verkozen president die vluchtte voor zijn eigen volk. Terwijl de ogen van de wereld gericht waren op de oorlog in Afghanistan, was er een andere oorlog aan de gang. In de week voor Kerstmis was het Argentinië dat zich in een staat van oorlog bevond. Deze keer was het geen oorlog tussen naties, maar een oorlog tussen arm en rijk, tussen de haves en de have-nots: een oorlog tussen de klassen.

Op 13 juli ll. moest Argentinië voor 1,1 miljard dollar aan kortlopende buitenlandse schulden terugbetalen. De overheid zag zich verplicht om daarvoor op de binnenlandse kapitaalmarkt een gelijkaardig bedrag vers geld te lenen aan een astronomische rente van 14,01%. Dit was het begin van een schuldencrisis.

De mannen en vrouwen met bivakmutsen van het Zapatistische Leger voor Nationale Bevrijding (het EZLN) hebben begin maart hun intrede gedaan in Mexico City na een meer dan 3000 kilometer “lange mars” die vertrok vanuit de verre provincie Chiapas. Het is echter jammer dat de Zapatisten niet bereid zijn om de sociale mobilisatie te organiseren rond een eisenbundel in samenwerking met de vakbonden, volksorganisaties en de linkse politieke massapartij PRD en acties op touw te zetten die buiten de enge grenzen treden van de eisen van de inheemse volkeren.

Naar jaarlijkse gewoonte kwam het Wereld Economisch Forum eind januari samen in het Zwitserse skioord Davos. Tegelijkertijd werd in de Braziliaanse havenstad Porto Alegre voor het eerst een tegentop georganiseerd, het Wereld Sociaal Forum. Dit initiatief vloeit voort uit de dynamiek die is ontstaan na de massabetogingen tegen de Wereldhandelsorganisatie (WTO) in Seattle november ’99.

Na een week van massale protesten, wegblokkades en een algemene staking in de stad Cochabamba, heeft de Boliviaanse regering van Hugo Banzer de noodtoestand uitgeroepen. Het protest was vooral gericht tegen de beslissing om het waterbevoorradingsysteem van de stad te verkopen aan Aguas del Tunari, een multinationaal consortium van privé-ondernemingen. Onmiddellijk na de privatisering onder druk van de Wereldbank, verdubbelde de prijs van het water.

Op 16 oktober 1998 arresteert de Britse politie Pinochet in Londen. Na 17 maanden juridisch en diplomatisch getouwtrek, keerde de oud-dictator onlangs als een vrij man terug naar Chili.

"Het Zwitserland van Latijns-Amerika", "de oudste en meest stabiele democratie van het continent" wordt al een jaar lang meegezogen in een politieke wervelwind zonder weerga. Het land bezit een van de grootste petroleumvoorraden ter wereld en de internationale burgerij is dan ook uiterst bezorgd over de situatie. Wat gebeurt er in Venezuela?

Toen de boeren van Chiapas in opstand kwamen in januari 1994, hebben alle media hieraan ruchtbaarheid gegeven. Maar dit was niet de enige vuurhaard van sociale revolte in Mexico. Massabetogingen, landbezettingen en de electorale steun voor de PRD (Partij van de Democratiscche Revolutie) bij de recente verkiezingen getuigen van de misnoegdheid van de arbeiders, de boeren en brede lagen van de verarmde middenklasse sinds de economische crisis van 1994 en de sociaal-economische politiek van het Mexicaanse regime.

Dit jaar is het 40 jaar geleden dat Fidel Castro, Che Guevara en hun guerrillalegertje erin slaagden de gehate dictator Batista omver te gooien. Na al die jaren is Cuba nog steeds een doorn in het oog van de machtigste kapitalistische staat op aarde: de Verenigde Staten. Het is niet de bedoeling om een volledig overzicht te geven van de moderne Cubaanse geschiedenis. Het leek ons veel belangrijker stil te staan bij lessen en theoretische kwesties die van belang kunnen zijn voor jongeren en arbeiders die vandaag de dag een consequente antikapitalistische strijd willen voeren.

Aan de oppervlakte lijkt de Mexicaanse economie volledig hersteld van de ineenstorting van haar munt in 1994/95. Sommige internationale analisten zeggen zelfs dat Mexico een voorbeeld is voor de Aziatische economieën om snel uit hun recessie te komen. De realiteit is echter lichtjes anders. Na de angstwekkende terugval van de economische groei met 6,2% in 1995 werd er in 1996 reeds terug een indrukwekkende groei van 7% (officieel cijfer) opgetekend. Als je het gemiddelde van deze cijfers verspreid over de periode van 3 jaar kom je aan een jaarlijkse groei van enkel 1,8%. Terzelfder tijd groeide de bevolking a rato van 1,9% per jaar. Volgens een universitaire studie zijn de netto lonen, in plaats van te stijgen ten gevolge van de economische groei, gedaald met 34,5% de afgelopen 3 jaar. Deze daling van de lonen kadert in een trend op langere termijn. Zo is bijvoorbeeld de koopkracht van het legale minimumloon vandaag slechts 25% van wat het was in 1980.

Nor Andino is een consortium van de Belgische energieholding Tractebel in Zuid-Amerika. Het levert elektriciteit aan de grote verbruikers in het noorden van Chili, zoals de kopermijnen. Daar het Chileense bedrijf Endesa besloten heeft om een pijplijn voor transport van aardgas te bouwen van Argentinië naar Chili, verwacht Nor Andino zware concurrentie.

De barmhartige ongerustheid van de internationale media voor de "geestelijke" gezondheid van de mensheid en van de Cubaanse bevolking in het bijzonder is echt ontroerend. Ondanks het "evangelisch" karakter van het Pausbezoek werd het snel duidelijk dat het Vaticaan van de gelegenheid gebruik wenste te maken om het regime de les te spellen over het gebrek aan democratie en mensenrechten.

Trouwe lezers van dit blad weten dat we als marxisten steeds het internationalisme hoog in ons vaandel dragen. We onderhouden dan ook nauwe contacten met gelijkgezinden in een steeds groter aantal landen over heel de wereld. Mexico is er daar één van.

De voorzitter van de AFL-CIO, John Sweeney, heeft met z’n bezoek aan Mexico een nieuwe koers ingezet. Buiten een ontmoeting met de Mexicaanse president Zedillo had hij ontmoetingen met onafhankelijke vakbondsfederaties zoals de Nationale Vakbond van Arbeiders, wat toch veel belangrijker is.