De de facto uitgesloten mandatarissen van de SP Vilvoorde laten niet op hun kop zitten. Ze zijn een moedige strijd begonnen voor hun heropname en meer democratie binnen de socialistische partij. Ze vechten niet voor hun mandaat, maar voor eerherstel. Ze zouden kunnen kiezen voor een rustiger leven en "de boel" overlaten aan degenen die de afdeling gekaapt hebben, maar ze beseffen dat wat hen gisteren overkwam morgen anderen kunnen treffen. Daarom willen ze hun waarheid kenbaar maken aan de rest van de beweging.

Nu ze zich het etiket "SP" niet langer mogen aanmeten, hebben ze zich omgedoopt tot PSB, de Progressieve Socialistische Beweging. Beweging, omdat ze niet van plan zijn een nieuwe partij op te richten, ook al zorgt de tamtam van hun vroegere strijdmakkers voor andere geluiden. Om nog maar te zwijgen van de persoonlijke laster die achter de toog in het volkshuis en in de wandelgangen wordt gefluisterd. "Wij willen met onze strijd de SP versterken, niet verzwakken. Het moet toch perfect mogelijk zijn dat mensen met verschillende opinies binnen een en dezelfde beweging kunnen samenwerken. Wat wij aanklagen is de stalinistische manier waarop de geschillen in onze afdeling werden aangepakt." Aldus Maxim Stroobant op een bijeenkomst van het Vermeylenfonds in het enige echte volkshuis dat Brussel nog rijk is, Randstad te Molenbeek.

Geen reden tot sancties

Tot vandaag de dag hebben de uitgesloten mandatarissen nog geen enkele geldige reden gehoord waarom de afdeling Vilvoorde werd ontbonden. Achter hun rug om werd door de administratieve commissie een onderzoek ingesteld. Niemand van de uitgesloten fractie werd hierbij gehoord. Het verdict van de administratieve commissie luidde: ontbinding van de afdeling. Toen Vlaams SP- parlementslid Hans Bonte, geparachuteerd door Tobback (we mogen dit zeggen want Tobback gaf het zelf toe op de infovergadering te Vilvoorde), gevraagd werd wat dit betekende, repliceerde hij dat "er geen SP meer bestond in Vilvoorde". Daarop besloten 5 van de 7 mandatarissen als onafhankelijke te gaan zetelen. Niet om de partij de rug toe te keren. Er was immers geen SP meer. Ze wilden echter gehoord worden en eisten dat een algemene ledenvergadering zich zou kunnen uitspreken over de samenstelling van een nieuw bestuur.

De reactie van de "hogere instanties" hierop was dat ze door deze houding aan te nemen zichzelf buiten de partij hadden gesteld. Twee van de vijf betrokkenen kregen een aangetekend schrijven waarin stond "dat ze zichzelf buiten de partij hadden gesteld".

16 juni: ontbinding hele SP?

De SP-top wou er in Vilvoorde met de grote borstel doorgaan en met een nieuwe lei beginnen. Argumenten voor de ontbinding waren er niet. Wel betichtingen. Er "zouden" financiële en administratieve fouten gepleegd zijn. Fred Ertman moest toegeven dat er niets gevonden was. Ze blokkeerden de weg voor de jongeren. Maar de jongerengroep Linx staat pal achter de gedupeerde mandatarissen. De afdeling boerde electoraal systematisch achteruit. Wat zal de partij doen na 16 juni als de opiniepeilingen bewaarheid worden? De hele SP ontbinden? "In de laatste twintig jaar zijn in Vilvoorde 40 fabrieken gesloten. Vroeger hadden we in ons bestuur negen delegees. Nu geen enkele meer. Een van de grootste stemmentrekkers van de partij is met de vorige gemeenteraadsverkiezingen apart opgekomen omdat we hem geen geschikte kandidaat burgemeester vonden. Dit heeft ons ook een pak stemmen gekost. En je kan moeilijk onze afdeling verantwoordelijk stellen voor de opgang van het Vlaams Blok," aldus Stroobant. "Onze afdeling heeft altijd een kritische houding aangenomen tegenover de politiek van de partijleiding. We zijn geen negativisten, er waren ook veel goede zaken bij die we gesteund hebben, maar andere niet. We vermoeden dat onze kritische houding ook mee heeft gespeeld in de beslissing," aldus Maxim Stroobant.

Verzet

De SP-leiding had gehoopt dat iedereen zich braaf zou neerleggen bij het verdict van nationaal. Toen dit niet het geval bleek, ondernam ze pogingen om de groep te verdelen. Hierdoor versterkte ze juist de cohesie binnen de groep. Onafhankelijk raadslid Waldo Lepever: "Ze hadden nooit gedacht dat wij deze houding zouden aannemen. Ze hebben zich duidelijk misrekend, want nu zijn ze vijf mandatarissen kwijt. Maar ondertussen zitten ze natuurlijk niet stil. Er is een ware hetze tegen ons aan de gang en dat merken we. Het zal niet gemakkelijk zijn onze mensen allemaal achter ons te houden."

Maxim Stroobant is bijna 50 jaar militant van de partij. Hij sloot aan als veertienjarige en is opgegroeid in de beweging. Pas na zijn veertigste nam hij voor het eerst een mandaat op. Hij werd schepen van onderwijs en cultuur en later zetelde hij acht jaar in de senaat. In feite was hij "aan het uitbollen". Hij wou niet langer voorzitter blijven van de afdeling en was op zoek naar een opvolger. Om hem te liquideren, was de hele operatie zeker niet nodig. Resultaat van die operatie: militanten die tientallen jaren hun kas hebben afgedraaid liggen ongewild buiten, de SP houdt nog twee gemeenteraadsleden over en de partijbasis blijft verweesd achter. Maar het ergste van de Vilvoordse tragedie is dat door dit precedent geen enkele afdeling nog veilig is. Indien een kliek aan de top zomaar kan beslissen een afdeling op te doeken en een nieuwe op te starten met de mensen die zij willen, is de jacht geopend op alle SP-militanten.

Hoe moet het nu verder?

De PSB staat voor een grote uitdaging. Ten eerste wil ze een campagne voeren binnen de beweging voor meer democratie en hun heropname. Ze beseffen dat dit niet eenvoudig zal zijn vlak voor de verkiezingen. Bovendien steken velen in de SP de kop in het zand. Schrik voor hun plaats op de lijst, schrik geassocieerd te worden met "dissidenten" waarvan beweerd wordt dat ze een "eigen partij" hebben opgericht (net als de Beweging voor Vakbondsvernieuwing door de ABVV top bestempeld wordt als een "aparte vakbond"). De partijleiding zou eens moeten uitleggen hoe het komt dat mensen binnen een zogenaamd democratische partij schrik hebben. Dit alleen al is onaanvaardbaar.

Het werk in Vilvoorde zelf blijft minstens even belangrijk. Door hun werk in OCMW en gemeenteraad en het ontplooien van activiteiten in de wijken moeten de getroffen mandatarissen nog meer dan vroeger bewijzen dat ze goede socialistische vertegenwoordigers zijn. Ze ZIJN de SP-fractie in de gemeenteraad. Ook is het belangrijk de SP-basis correct in te lichten over hun houding, politieke standpunten en activiteiten, om de band met de basis niet te verliezen. Niets is zo uitputtend en frustrerend dan telkens weer leugens te moeten weerleggen. Voor de doorsnee SP-militant is dit een welles-nietes spelletje, dat afstotend werkt. Maar door opbouwend werk te verrichten aan de basis, zal de PSB in de praktijk de laster kunnen weerleggen. Het zal degenen die verantwoordelijk zijn voor het gif dat nu volop gespuid wordt zuur opbreken. Wie een boemerang lanceert, moet weten waaraan hij zich kan verwachten…