‘‘Nationale eenheid’ is het nieuwe mantra van de regering en van de meeste politieke partijen. Het wordt oneindig herhaald bij elke politieke verklaring, in elk editoriaal van de mainstream media, bij elk persbericht van de regering. In crisissituaties duwen onpopulaire regeringen meestal in paniek op de noodknop van de nationale eenheid. Ze hopen hiermee hun eigen verdeeldheid te verbergen. Vooral proberen ze de reële klassentegenstellingen te verdoezelen.
Een blinddoek
Daarom is ‘nationale eenheid’ een holle slogan. Er is geen eenheid mogelijk tussen de bazen die in talrijke bedrijven de voorrang geven aan het verderzetten van de productie en de arbeiders die in onveilige omstandigheden moeten werken. Eenheid is onmogelijk tussen het ziekenhuispersoneel dat levens probeert te redden met te weinig middelen en een minister die jaren aan een stuk de gezondheidsbegrotingen heeft beknot. Wat verbindt de opgeofferde kassiersters van een grootwarenhuis met het management dat geen tijd wil verliezen aan elementaire beschermingsregels? Niets. Nationale eenheid is als een blinddoek die de heersende klasse ons wil voorbinden. Laat u door ons leiden! Heb vertrouwen in ons! Vergeet uw eigenbelang! Wij zorgen wel voor het algemeen belang. Politieke verschillen of sociale tegenstellingen zijn niet meer van tel is de boodschap. Niets is minder waar. Hoe scherper de sociale spanningen oplopen, hoe luider de kreet voor ‘nationale eenheid’. De regeringsleiders, de traditionele politici en de patroons beseffen dat ze bovenop een vulkaan zitten die vroeg of laat zal uitbarsten. Ze proberen zich daarom voor te doen alsof ze het goed menen met ons, met onze gezondheid, met onze banen en met onze toekomst. Zo proberen ze zich buiten schot te plaatsen van de volkswoede die vroeg of laat zal oplaaien. Geen toeval ook dat de regering zich solidair toont met de applaus-acties voor het gezondheidspersoneel elke avond om 20 uur. Ze willen doen vergeten dat ze jaren aan een stuk de bijl hebben gezet in de gezondheidsbegroting.
Systeemfouten worden zichtbaar voor het blote oog
Maatschappelijk noodtoestanden als gevolg van aardbevingen, stormen, epidemieën enz, brengen altijd een heleboel systeemfouten aan het licht. Wat vroeger niet zichtbaar was voor het blote oog van de massa van de mensen, wordt plots oogverblindend. Zonder noodtoestand is dikwijls een vergrootglas of zelfs een microscoop nodig om de structurele mankementen te onderscheiden. Een grootschalige maatschappelijke commotie schudt de bevolking ook uit een jarenlange politieke apathie.
Een gezondheidscrisis zoals het coronavirus verplicht de doorsnee mens om gezondheid niet meer te benaderen als een individueel iets, maar als een maatschappelijk probleem. Gezondheid wordt nu meer gezien als een collectieve, politieke en maatschappelijke kwestie. Het wordt een zaak waar iedereen nu over nadenkt en die overal intens bediscussieerd wordt: in het gezin, op de werkplaats, op school. Niemand kan zich nog permitteren onverschillig te zijn. Iedereen heeft een mening of vraagt naar de mening van iemand anders. Een grootschalige politisering is bezig onder de bevolking.
Het besef groeit dat het gezondheidsstelsel jarenlang ondergefinancierd werd, onderworpen werd aan de privésector en gerund werd als een automobielbedrijf. De zorgtaken in de ziekenhuizen worden nu gechronometreerd. Just-in-time methodes en zero stocks ontleend aan de maakindustrie zijn er legio geworden.
Geen ‘quarantaine’ voor de klassenstrijd
Met ‘nationale eenheid’ beweren ze een rustperiode in te voeren in de sociale en politieke strijd. Dit is ook gelogen. Ze willen dat de arbeidersbeweging haar strijd in ‘quarantaine’ plaatst. Zo kunnen ze beter hun asociale agenda opleggen. Eigenlijk is ‘nationale eenheid’ een schutwoord voor een eenzijdige klassenstrijd die zij mogen voeren, maar wij dus niet. Gelukkig zijn veel arbeiders niet onder de indruk van de ‘eenheidspreken’. Onder de grote druk van onder uit in de bedrijven, hebben directies hun economische activiteiten tijdelijk gestopt. In tientallen grote ondernemingen is het dankzij het initiatief van de arbeiders met hun vakbondsdelegees dat er economische werkloosheid is ingevoerd. Bij Audi Brussel heeft de socialistische metaalvakbond met staking gedreigd. Bij de Brico filialen in Brussel heeft het personeel zelf het initiatief genomen om de winkels te sluiten. De directies bleven immers totaal doof voor de ongerustheid van de bedienden. Bij Volvo Trucks en Cars hetzelfde. Een vakbondsman van het Christelijke METEA schatte half maart de situatie in de bedrijven als ‘explosief’ in. In de sector van de dienstencheques eisen de vakbonden onder druk van hun leden de tijdelijke sluiting van de hele sector. In de chemie vragen de bonden ook de stopzetting van alle niet-essentiële activiteit. Maar de regering geeft niet toe. Later in de lockdown heeft het personeel zelf het heft in handen genomen en actie gevoerd voor scherpere veiligheidsmaatregelen, zoals bij Delhaize, Carrefoir en Logitics Nijvel.
In de gezondheidssector willen de vakbonden nu ook dat de basisbegroting voor de instellingen wordt gewaarborgd. Deze begrotingen zorgen ervoor dat de zorginstellingen geen nieuwe bezuinigingen moeten doorvoeren. Het kabinet van Maggie De Block gaf hier een negatief antwoord op. Nochtans hoopten de vakbonden op een geste van de regering. Vorige herfst werd er immers een noodfonds in het federaal parlement gestemd, maar dat werd 'ter beschikking' gesteld in de strijjd tegen het coronavirus. Wat een naïveteit! De nieuwe Wilmès-regering blijft op dezelfde koers als de vorige regeringen: besparen en nog eens besparen.
Vakbonden, leg de lockdown op van de niet-essentiële activiteiten!
De arbeidersbeweging heeft in eerste plaats vanop de werkvloer en samen met strijdbare delegees haar verantwoordelijkheid opgenomen. Dit is gebeurd onder druk van onder uit, doormiddel van staking of door massale individueel ziekteverlof op te eisen. Toch hadden alle vakbonden, van bij het begin, de onmiddellijke tijdelijke stopzetting van de niet-essentiële activiteit moeten opleggen. Teveel vakbondsleiders blijven verwikkeld in klassensamenwerking en zetten niet in op klassenstrijd. Dit verklaart schuchterheid en zelfs verzet tegen de eis de economische activiteiten stop te zetten. Deze eis blijft nog steeds actueel. Het is immers de beste manier om de verspreiding van het virus in te dijken. Piet Vanthemsche, die voor de Economic Risk Management Group raad geeft aan de regering, blijft koppig beweren dat de mensen ‘waar mogelijk (verder) moeten blijven werken’. Nu, één maand in de lockdown, verhogen de patronale sectorfederaties de druk voor een snelle heropstart. Nochtans zijn we de piek van de besmettingscurve nog niet voorbij. Een recent verslag van de arbeidsinspectie meldde dat 85 procent van de bedrijven zich niet hield aan de corona-reglementering. Opnieuw wordt hier voorrang gegeven aan profijt boven gezondheid!
Achter de schermen schrijven het VBO en VOKA hun draaiboek reeds voor na de lockdown. Zonder er al de details er van te kennen, kunnen we u reeds verzekeren dat het een bezuinigingspakket in het kwadraat zal zijn. Bart De Wever verwijst naar een noodzakelijke ‘bazooka’; een wapen van massale sociale vernietiging. Vlaams Minister President, Jan Jambon, wil na de coronacrisis ‘de belastingbetaler’ doen betalen. Pieter Timmerman van het VBO durft midden in deze grootschalige gezondheidscrisis nog pleiten voor bezuinigingen in de gezondheidssector.
Niet meer prutsen in de marge
De wereldeconomie stort op dit moment in elkaar. Het virus is hier niet de oorzaak van, maar slechts een katalysator. De economie was reeds overal aan het slabakken voordat het virus doorheen de wereld begon te razen. In België zitten we nu aan 1 miljoen tijdelijke werklozen. Dit is onhoudbaar. Een gedeelte van deze tijdelijke werklozen zullen na een tijd ontslaan worden. Het grootste deel van de mensen die wel aan de slag kunnen blijven in de bedrijven, zullen een draconisch sociaal dieet opgelegd krijgen. Want de bazen zullen net zoals in 2008 de rekening doorschuiven naar de arbeidersklasse en iedereen die nu al niet weet van welk hout pijlen maken. Overal bouwen regeringen nu enorme schulden op om de effecten van de crisis op te vangen. In plaats van een noodbelasting op miljonairs en miljardairs, kiezen ze voor een verhoogd begrotingstekort en overheidsschuld. Net zoals in 2008, zullen wij hiervoor het gelag betalen. Daarom moeten wij vanaf vandaag ons eigen draaiboek schrijven en onze eigen ‘bazooka’s’ boven halen. Het is hoog tijd om niet meer te prutsen in de marge. Enkel een socialistische revolutie kan soelaas brengen. Veel mensen geloven hier nog niet in. Maar de gebeurtenissen van de vorige weken en vooral die van de volgende maanden gaan hier verandering in brengen. Daar zijn wij van overtuigd. Meer en meer mensen gaan dan beseffen dat het kapitalisme de ander ziekte is die we moeten bekampen.