Op 19 december 2022 werd door Mark Rutte namens de Nederlandse staat excuus geboden aan alle slachtoffers van het Nederlandse slavernijverleden. Dit wordt terecht gezien als een stap vooruit, maar is niet genoeg en komt veel te laat.

Als alle levens inderdaad heilig zijn, zijn sommige levens duidelijk heiliger dan andere.

Frederick Douglass vatte zijn ‘strijdparcours’ als volgt samen: ‘Toen ik voor de slavernij vluchtte, was dat voor mijzelf; toen ik voor emancipatie pleitte, was dat voor mijn volk; maar toen ik voor de rechten van de vrouw opkwam, was er geen sprake van mijzelf, en ik vond er een beetje nobelheid in.’

In dit artikel leveren we een bijdrage aan de discussie over 'wit privilege', dat nu veel in de media voorbij komt sinds de geweldige golf van anti-racistische protesten in Nederland en andere landen. Het is overduidelijk dat er sprake is van systemisch racisme in de VS, Nederland en andere landen. De protesten hebben de kwestie van racisme op de agenda gekregen. Maar in hoeverre kan het begrip 'wit privilege' een verklaring bieden over waar het racisme vandaan komt en hoe we het kunnen uitroeien?

Een vloedgolf van antiracistische betogingen rolt al weken over de Verenigde Staten. De moord op George Floyd door de politie van Minneapolis heeft vooral de jeugd, zwart maar ook blank, in een zeldzame staat van grote opstandigheid gebracht. Snel werd het een internationale beweging.

Honderdduizenden mensen protesteerden afgelopen weekend in honderden steden in de Verenigde Staten tijdens de grootste demonstraties sinds de racistische moord op George Floyd door de politie in Minneapolis op 25 mei. Wereldwijd waren er ook protesten in honderden steden met honderdduizenden jongeren en arbeiders, die manifesteerden tegen racisme en politiegeweld, zowel lokaal als in solidariteit met de massabeweging in de VS.

Het racistische kapitalistische systeem heeft opnieuw eenzelfde tragedie veroorzaakt. Dit gaf aanleiding tot één van de grootste protestbewegingen ooit in Minneapolis.

Sinds het uitbreken van de economische crisis van 2008 hebben bewegingen en partijen die zich kanten tegen immigratie, een sterke groei gekend in Europa en in de VS. Ze slaagden er zelfs in om bepaalde delen van de werkende klasse voor hun programma te winnen. Dit heeft een deel van de arbeidersbeweging ertoe gebracht om zich aan te passen aan deze ideeën, door zelf te pleiten voor striktere grenzen en hun positie daarbij te rechtvaardigen door het citeren van Karl Marx. Zulke kortzichtige ideeën staan ver van het denken van Marx en van de tradities van de 1^e, de 2^e of de 3^e Internationale, zoals we hieronder aantonen.

Kapitein Carola Rackete werd op 2 juli eindelijk vrijgelaten nadat zij dagenlang vastgehouden werd in Sicilië. De aanklachten tegen haar waren 'het faciliteren van illegale migratie' en 'zich verzetten tegen een politieboot'.

De overwinning van het Vlaams Belang in de verkiezingen werd gevolgd door een golf van racistische incidenten. Het is hoog tijd dat de arbeidersbeweging hiertegen luid en duidelijk campagne voert.

Racisme, homofobie, islamofobie, vrouwendiscriminatie, zijn allen vormen van onderdrukking die ondanks alle ‘vooruitgang’ blijven bestaan in onze maatschappij. Wat er ook was gewonnen aan rechten op deze vlakken, en het was dan nog ruimschoots onvoldoende, komt vandaag op de helling te staan. De laatste jaren is er op deze terreinen een tegenreactie op gang gekomen.