10
vr, mei

Analyse

Analyse

De directie van Wendt Boart heeft onlangs een ontslagprocedure ingezet wegens zware fout tegen Miguel Rubio, woordvoerder van het ABVV in het Brusselse metaalbedrijf. De zware fout die hem verweten wordt is het "ontwikkelen van politieke activiteiten op de werkplaats en dit tijdens de diensturen". Meer bepaald wijst de directie op een petersactie ten voordele van de lijst "Debout" van Roberto D'Orazio voor de Europese verkiezingen.

Naar jaarlijkse gewoonte organiseerde Student Aid in februari allerlei acties aan de Vlaamse universiteiten. Dit jaar koos men voor het thema ‘duurzaam toerisme’. Daarmee trachten geëngageerde studenten een kritiek te formuleren op het klassiek massatoerisme. Wat wordt dit klassiek toerisme zoal verweten?

Hoewel de verkiezingscampagne volop werd ingezet kan men zich nog steeds de vraag stellen waarom er in feite een stembusgang plaatsvindt. Het is inmiddels duidelijk geworden dat de thema’s opgeworpen door de sociale bewegingen (Witte Marsen, de strijd van Renault en Levi’s, de “Sans Papiers” ...) in deze campagne geen enkele aandacht krijgen.

Op 24 maart blokkeerde een honderdtal maatschappelijke assistenten om 6 uur ‘s morgens het Antwerps OCMW-hoofdgebouw in de Lange Gasthuisstraat. Na één jaar van ludieke acties, algemene ledenvergaderingen van het gemeenschappelijke vakbondsfront en marsen op Brussel was de maat vol.

Bij de overname van de Forges de Clabecq werd met klinkende glazen champagne een van de meest geheime CAO’s afgesloten uit de recente sociale geschiedenis. Sommige elementen ervan bereikten toch de buitenwereld. Deze CAO voorzag onder andere in een vijf jaar lange periode van sociale vrede! Alle rechtse politieke (de PS-leiding incluis), economische en syndicale krachten dachten een beslissende overwinning behaald te hebben op wat ze beschreven als het “Jurassic-syndicalisme” van D’Orazio.

Roberto D’Orazio, voormalig voorzitter van de sindicale delegatie van de Forges de Clabecq en boegbeeld van de Beweging voor Vakbondsverniewing, wenst een lijst samen te stellen voor de Europese verkiezingen. Alhoewel het programma en de speciefieke samenstelling van de lijst nog niet bekend zijn, is het duidelijk dat van zo’n kandidatuur een zeer sterke symboliek uitgaat.

In een vorig nummer hadden wij reeds een interview met een ABVV-delegee van Delhaize, onder meer over het voorstel van de directie om het openingsuur te vervroegen naar 8u30. Ondertussen zijn de vakbonden erin geslaagd dit tegen te houden. Reden genoeg voor een nieuw interviewtje dachten we.

De de facto uitgesloten mandatarissen van de SP Vilvoorde laten niet op hun kop zitten. Ze zijn een moedige strijd begonnen voor hun heropname en meer democratie binnen de socialistische partij. Ze vechten niet voor hun mandaat, maar voor eerherstel. Ze zouden kunnen kiezen voor een rustiger leven en "de boel" overlaten aan degenen die de afdeling gekaapt hebben, maar ze beseffen dat wat hen gisteren overkwam morgen anderen kunnen treffen. Daarom willen ze hun waarheid kenbaar maken aan de rest van de beweging.

Na de onderhandelingsmarathon bij Volkswagen Vorst, waar 1200 banen op de tocht staan, werd duidelijk hoe hard de patroon het spel wil spelen. De directie legde op 24 februari een ontwerp van CAO op tafel waarin het systeem van een 48-urenweek (3 x 48 uur, één week rust & recup) niet langer voorkwam, maar alle andere punten van het reddingsplan behouden bleven. De directie houdt halsstarrig vast aan maatregelen die het werk onleefbaar zullen maken.

De hysterie tegen de syndicale linkerzijde en de Beweging voor Vakbondsvernieuwing heeft de burgerlijke pers weer in haar ban. Vooral de uiterst linkse en stalinistische PvdA moet het ontgelden, maar de aanval is veel ruimer. De groeiende sympathie voor Roberto D’Orazio en de twaalf arbeiders die voor de Rechtbank van Nijvel werden gesleurd is daar zeker niet vreemd aan. Bijna dagelijks schreeuwt de pers (Le Soir, Le Matin en in minder mate De Morgen) naar sancties: uitsluiting of verplicht ontslag uit besturen of mandaten. Sommige kranten zien zelfs de koppen van BBTK- en ABVV- secretarissen in Brussel rollen…

Valérie Piette, Franstalige historica en auteur van een werk over de "Geschiedenis van het Huispersoneel", maakt de volgende kanttekeningen bij deze bijzondere verjaardag. We wisten al lang dat de burgerij en de adel zich hevig hadden verzet tegen deze elementaire democratische eis van algemeen enkelvoudig stemrecht maar op basis van haar commentaar maken we eveneens kennis met het paternalisme, het berekend cynisme en de reformistische aanpassing van de Belgische Werklieden Partij rond het vrouwenstemrecht.

Op de OR van Volkswagen Vorst van vrijdag 29 januari 1999 werd het zoveelste "reddingsplan" bekend gemaakt: tegen het einde van het jaar moeten er duizend werkers afvloeien (op alle echelons); de weekendploegen verdwijnen; iedereen gaat in drie ploegen werken in een vijfdagenstelsel, de korte pauzes verdwijnen terwijl de middagpauze wordt verlengd tot 30 minuten. De 35-urenweek op jaarbasis blijft behouden (via RT’s). Ook zou het arbeidsreglement strenger worden: radio’s, walkmans enzovoort. worden verboden op de lijn. Dit is een "voorstel ter onderhandeling" maar duidelijk is dat de patroon de vakbonden geen tijd wenst te geven om verzet te organiseren: alles zou tegen 8 februari beklonken moeten zijn.

Louis Tobback, een groot redenaarstalent naar verluidt, liet zich te Vilvoorde van zijn kleinste kantje zien en lanceerde een vuige scheldtirade: de SP-leden van Vilvoorde hadden het schurft, het waren strontvliegen, tuinkabouters tegenover de reuzen van vroeger.

De sluiting van Levi's is angstvallig snel verteerd. Althans toch voor hen die er de dupe niet van waren. Even angstaanjagend is dat we geen volle maand moesten wachten voor de volgende bedrijfssluitingen en -saneringen zich voordeden. Verlipack, sinds enkele jaren in Duitse handen via de groep Heye, sluit zijn drie vestigingen in België. Glaverbel schrapt honderd banen. En dat alles terwijl de wereldwijde recessie zich nog maar in een beginstadium bevindt.

Voor de arrestatie van PPK-leider Öcalan waren maar weinig mensen op de hoogte van de Koerdische kwestie. Hierin kwam verandering na het onderscheppen van Öcalan door de Turkse veiligheidsdiensten bij het verlaten van de Griekse ambassade in Kenia. De daaropvolgende bezetting van Griekse ambassades in de meeste Europese hoofdsteden, betogingen met hartscheurende taferelen waarbij sommige militanten zich voor het oog van de TV-camera's in brand staken, brachten de Koerdische kwestie volop in de spotlights.

Konstantin Paustovskij (1892-1968) is een van die weinige Sovjetschrijvers die het ook in het Nederlandse taalgebied "gemaakt" hebben zonder zich voortdurend als hekeldichter van de Russische revolutie op te werpen. Kara-Bogaz is een heerlijk boek, vol vertrouwen in de mens en de mogelijkheden om door wetenschap en techniek een beter bestaan op te bouwen, op voorwaarde dat die wetenschap en die techniek democratisch gestuurd wordt door allen.

Toen de boeren van Chiapas in opstand kwamen in januari 1994, hebben alle media hieraan ruchtbaarheid gegeven. Maar dit was niet de enige vuurhaard van sociale revolte in Mexico. Massabetogingen, landbezettingen en de electorale steun voor de PRD (Partij van de Democratiscche Revolutie) bij de recente verkiezingen getuigen van de misnoegdheid van de arbeiders, de boeren en brede lagen van de verarmde middenklasse sinds de economische crisis van 1994 en de sociaal-economische politiek van het Mexicaanse regime.

Ondanks de vooruitgang die in de loop der decennia geboekt werd op het vlak van veiligheid op de werkplaats, worden er jaarlijks toch nog (te) veel mensen slachtoffer van een arbeidsongeval of van een beroepsziekte. Het zijn de doden en de gekwetsten in de nooit eindigende oorlog van de kapitalistische productiviteit.

Dit jaar is het 40 jaar geleden dat Fidel Castro, Che Guevara en hun guerrillalegertje erin slaagden de gehate dictator Batista omver te gooien. Na al die jaren is Cuba nog steeds een doorn in het oog van de machtigste kapitalistische staat op aarde: de Verenigde Staten. Het is niet de bedoeling om een volledig overzicht te geven van de moderne Cubaanse geschiedenis. Het leek ons veel belangrijker stil te staan bij lessen en theoretische kwesties die van belang kunnen zijn voor jongeren en arbeiders die vandaag de dag een consequente antikapitalistische strijd willen voeren.

"Wat is de inzet van het proces van de 13 arbeiders van de Forges de Clabecq? Het gerecht en de burgerlijke media doen alles om de betekenis ervan te individualiseren tot een krachtproef tussen de rijkswacht en Roberto D’Orazio. Het komt er echter op aan de draagwijdte van de beschuldiging te veralgemenen. De syndicale vrijheden staan hier op spel. Meer in het bijzonder wordt een poging gedaan om een oude regel uit het strafwetboek, artikel 66 alinea 4, te actualiseren. Deze wetgeving dateert uit het tijdperk dat het algemeen stemrecht nog niet was verworven en is een bedreiging voor de hele syndicale beweging. Daarom moet deze wet afgeschaft worden." Zo deed Roberto D’Orazio, kroonbeschuldigde naast Silvio Marra, de kern van het proces uit de doeken op een vergadering van syndicalisten in Tubeke.

Het doek is gevallen over Levi’s, en dit na een bijzonder droevige vertoning die geen enkele multinational zal afschrikken vestigingen te sluiten in België, integendeel. Zoals we in de vorige nummers van Vonk reeds uit de doeken deden, heeft de Belgische leiding van de ABVV en ACV textielcentrales op geen enkel moment de strijd voor het behoud op een ernstige wijze gestalte gegeven. De schande van deze sluiting zal ons nog lang blijven achtervolgen.

Wat er precies gebeurde op die zwarte vrijdag 27 november in Schaarbeek zullen we wellicht nooit weten. Vast staat dat een dertienjarige jonge Marokkaan een metalen buis gooide die de schedel van Patrick Moombaerts, vader van twee kinderen, doorboorde met de dood tot gevolg. Een interview hierover met twee sociale werkers uit Schaarbeek.

Toegegeven, het is wel een zeer aangenaam zicht om de twee leiders van het Franse extreem-rechtse Front National, Bruno Mégret en Jean Marie Le Pen, met getrokken messen en schuimbekkend elkaar te lijf te zien gaan. Wat is er toch aan de hand in deze partij? Wij stelden de vraag aan Manuel Abramowicz, journalist bij Résistances en auteur van verschillende werken over uiterst-rechts.

De eerste perscommentaren over het voorontwerp geven de indruk dat de loonnorm niet echt meer zal bestaan. Volgens Benedicte Vaes (Le Soir, 18/11) vervangt “responsabilisering” de dwingende loonnorm. Het betreft echter enkel een semantische (terminologische) wijziging tav het vorig IPA 1997-1998.

Een van de vele kwakzalfjes die deze regering de afgelopen jaren aan de wonde van de werkloosheid heeft gesmeerd is het PWA-systeem (Plaatselijke Werkgelegenheids Agentschappen), de befaamde lokale klusjesdiensten waar werkzoekenden zich "vrijwillig" kunnen inschrijven en aldus een stuiver kunnen bijverdienen bovenop hun stempelgeld. Hiervan getuigt volgende brief die een "PWA-er tegen wil en dank" schreef aan een uitzendkantoor.

De gelukkigen onder ons met een eindejaarspremie of dertiende maand zien die direct in rook opgaan wegens de waterval van rekeningen die traditioneel in december in de bus gedumpt worden. Als er nog iets overblijft staan de feesten rond Sinterklaas, Kerstmis en Nieuwjaar garant om ook deze centjes te ontfutselen. In de winkelstraten kan je op de koppen lopen en eens die gekte voorbij, breekt de jacht op de solden uit. De C&A is een van die winkels waar het drummen geblazen is. Hoe het personeel niet gek wordt in deze periode is bijna onverklaarbaar. Viviane werkt halftime in de Brusselse Nieuwstraat en kan ervan meepraten.

Eerder publiceerden we reeds een artikel over de patronale klaagzang van de tekorten op de arbeidsmarkt. Die klaagzang is ondertussen steeds luider geworden. Ondertussen is er echter ook een studie verschenen van het HIVA (Hoger Instituut voor de Arbeid, een studiecentrum verbonden aan de Katholieke Universiteit Leuven) die de argumenten die wij enkele maanden geleden ontwikkelden versterken met feiten, cijfers en case studies. Daarom komen we nog eens even terug op deze problematiek…

In de maand oktober hebben de Franse scholieren gedurende drie weken een indrukwekkende strijd gevoerd voor een verbetering van het onderwijs. Het hoogtepunt van de beweging was op 15 oktober, toen meer dan een half miljoen jongeren doorheen heel Frankrijk op straat kwamen.

Als vervolg op onze vorige berichtgeving over de op zijn zachtst gezegd weinig combattieve houding van de vakbonden bij het Antwerpse bedrijf Crown Cork tegenover aangekondigde afdankingen en het totale gebrek aan syndicale democratie, publiceren we hier een verbitterde reactie van "de vloer":

Renault Vilvoorde, Ford Genk, Forges de Clabecq, (binnenkort Boël?), Levi's,... de lijst van bedrijfssluitingen en massale afdankingen wordt steeds maar langer. En met een wereldwijde economische crisis voor de deur is dit nog maar het begin. Het is duidelijk dat de huidige syndicale leiders niet opgewassen zijn om op doeltreffende wijze de jobs te verdedigen. Alleen de Forges de Clabecq, een ten dode opgeschreven fabriek, werd gedeeltelijk opengehouden na een lange en vastberaden strijd, geleid door een combatieve syndicale delegatie.

In maart-april 1998 vond er een ander conflict plaats rond de sluiting van de luciferproductie in Geraardsbergen van Swedish Match (beter bekend als Union Match). De herstructurering betrof 115 arbeiders en bedienden op een totaal effectief van 173. Er zijn heel wat gelijkenissen met Levi's: Swedish match besliste een winstgevende afdeling te delokaliseren naar Hongarije. Het argument was natuurlijk de "te hoge loonkost". Nochtans maakte Swedish Match - Geraardsbergen in 1997, 59 miljoen winst in België: 10 miljoen werd echt als winst ingeschreven, 7,6 miljoen werd aan promotie uitgegeven voor Global Team (de deelname aan een prestigieuze zeilrace) en 40,2 miljoen ... managements fee's (wat een verhulde winstparticipatie is voor het topkader). En de aandelen op de beurs? Die stegen met 25% in 1997...

Vaak worden banenverlies en bedrijfssluitingen geassocieerd met "oude" industrieën zoals staal of textiel. De sluiting van de hypermoderne Renault-fabriek van Vilvoorde hielp ons al voor een eerste keer uit de droom. Maar wat tot voor kort als een onkwetsbare sector werd beschouwd is wel de grote multinationale chemie die met haar glanzende futuristische krakers en processing tanks het landschap aan beide oevers van de Schelde stroomafwaarts van Antwerpen, en het kanaal Gent-Terneuzen beheerst. Monsanto, een scheikundige multinational van Canadese origine met productievestigingen in Antwerpen en Gent en een onderzoekscentrum in Waver, kondigt nu echter ook banenverlies aan. Van de circa 1000 mensen die de Antwerpse fabriek heden nog telt zullen er tegen 2005 180 ‘verplicht afvloeien’ vanaf 55 jaar. We hadden een gesprek met Oscar Syvertsen, ABVV-delegee bij Monsanto te Antwerpen.

Crown Cork te Deurne, letterlijk de "buurman" van het met sluiting bedreigde Levi’s, gaat nog maar eens 41 banen (22 arbeiders en 19 bedienden) schrappen. Nochtans stuurde het management twee jaar geleden bij een reorganisatie reeds circa honderd man de laan uit en ging een hele fabriek te Mechelen (Eurocan) voor de bijl. De directie zal toen ook al gemerkt hebben dat zij toen als een warm mes door de zachte boter van de syndicale weerstand sneed. Op geen enkel moment werden de werknemers door hun vakbondsleiding gemobiliseerd tegen de ontslagen en zij werden zelfs niet op de hoogte gehouden van de vorderingen van de onderhandelingen.

"In Jakarta gingen de studenten over tot de oprichting van een straatparlement op het Merkeda-plein in het centrum van de stad, organiseerden ze dagelijks een betoging en probeerden ze om net als in mei en september het parlement te gaan bezetten." Een ooggetuigenverslag van Jean Duval, die net terug is uit Indonesië.

Onder de titel 'Filippijnen en vluchten' organiseerde de werkgroep Dam Tegen Verrechtsing van het ACV op woensdag 21 oktober een debat. Een lovenswaardig initiatief waarop een 40 à 50 geïnteresseerden afkwamen. Onze aandacht werd vooral getrokken door de eerste spreker. Een Filippijnse syndicalist, Lorica D. Espejo, JR., van de NAFLU-KMU (vakbond van de eerste mei). Deze man wist ondermeer interessante zaken te vertellen over Levi's op de Filippijnen.

Net op het ogenblik dat een Nobelprijswinnaar economie een verband meent te kunnen ontwaren tussen democratie en economische welvaart worden we geconfronteerd met het feit dat deze democratie in ons economisch bestel totaal ontbreekt. Na het drama bij Renault besluit een tweede multinationale reus, Levi Strauss, met één pennetrek een streep te trekken door de toekomst van 1000 werknemers in drie fabrieken (Deurne, Gits, Wervik) in België en van 540 collega's in de fabriek van La Bassée in Frankrijk. Dit is de neergeschreven tussenkomst van Lou Weyns op de gemeenteraad in Antwerpen.

Luc Vandenbossche is er in bijzonder korte tijd in geslaagd zich wereldberoemd te maken in Wallonië. Het Vlaams Blok wou in het Congressenpaleis vlakbij het Centraal Station een congres houden, maar Yvan Ylieff, verantwoordelijk PS Minister voor het bewuste gebouw, weigerde het Blok de toegang. Het Blok trok naar de rechtbank in kortgeding en Ylieff werd teruggefloten.

De meeste Europeanen kijken als een vis in een bokaal naar het spektakel rond de seksperikelen van de Amerikaanse president. Hoe is het mogelijk dat de machtigste politicus van deze planeet zijn job dreigt te verliezen wegens schuinschaatserij? En jongens, de hypocrisie van het gebeuren! Het Star-rapport dat onder druk van de preutse Republikeinen werd vrijgegeven bevat meer schunnigheden dan in een volledige jaargang van de Jerry Springer show worden weggeknipt.

Vorige maand protesteerden een half miljoen Franse jongeren voor meer middelen voor het onderwijs en tegen overvolle klassen. Een prachtige beweging die prompt oktober '98 genoemd werd, naar analogie met de studentenprotesten van mei '68. De media vond het pas interessant toen enkele honderden jongeren van de beweging gingen gebruik maken om een spoor van vernielingen aan te richten. Nochtans zijn er veel interessantere dingen te vertellen over deze revolte.

Sinds 1996 ligt het openbaar onderwijs in Oostenrijk zwaar onder vuur. De regering wil het budget voor het openbaar onderwijsnet terugschroeven. In de lente van dit jaar werd er beslist geen overuren meer uit te betalen en ook de betaling voor speciale lessen zoals skilessen en schooluitstappen werd stop gezet. De Oostenrijkse Studentenvakbond besliste dan ook tot het organiseren van een nationale actiedag tegen de besparingen, op 23 oktober.

Sinds 1996 ligt het openbaar onderwijs in Oostenrijk zwaar onder vuur. De regering wil het budget voor het openbaar onderwijsnet terugschroeven. In de lente van dit jaar werd er beslist geen overuren meer uit te betalen en ook de betaling voor speciale lessen zoals skilessen en schooluitstappen werd stop gezet. De Oostenrijkse Studentenvakbond besliste dan ook tot het organiseren van een nationale actiedag tegen de besparingen, op 23 oktober.

Voor elke dollar "hulp" die de landen met de hoogste schulden (Highly Indebted Poor Countries) krijgen, moeten ze 11 (elf!) dollar ophoesten voor de afbetaling van hun schuld – wie sprak daar over een bodemloze put en geld dat terugvloeit naar de rijken? Betekent dit dat alle ontwikkelingshulp cynisch kan afgedaan worden als weggesmeten geld? De campagne "Zie ginds komt het onrecht uit Azië weer aan" toont aan dat het ook anders kan.

Ploegenarbeid doe je niet voor je plezier. Het is niet voor niets dat ploegenwerk via een premiesysteem beter betaald wordt dan dagwerk. Deze financiële compensatie weegt echter niet op tegen de miserie die ploegenwerk op termijn kan veroorzaken. Ploegenwerk is in sommige sectoren van de moderne economie onvermijdelijk, denken we maar aan volcontinu verlopende processen of diensten die permanent verzekerd moeten blijven. Maar men zou beter stoppen met het uitdokteren van allerlei shiftexperimenten die er slechts op gericht zijn een maximaal rendement te halen uit mens en machine, zoals bv. de 10-urenshiften bij Opel Belgium te Antwerpen. Daarvoor betalen de betrokken arbeiders op termijn een zware tol, en bovendien betaalt heel de samenleving de stijdgende medische kosten. We spraken daarover met Hilde Spooren, verpleegster in het Jan Palfijnziekenhuis in Antwerpen.

De brutale moord op de jonge Nigeriaanse vluchtelinge Sémira Adamu in september jl. heeft de publieke opinie geschokt. De dood van Sémira is een rechtstreeks gevolg van het onmenselijke asielbeleid van deze regering. Meer dan vijfduizend mensen, migranten, Belgen, jong en oud namen deel aan de herdenkingsceremonie ter ere van Semira in de Sint Michielskathedraal in Brussel vier dagen na haar dood. Louis Tobback nam ontslag als minister van binnenlandse zaken maar de regeringspolitiek ter zake werd niet gewijzigd.

Elke sociale eis, van meer middelen voor ziekenhuizen, bejaardentehuizen en scholen, degelijk rollend materieel voor de spoorwegen, arbeidsduurvermindering tot meer centen voor ontwikkelingssamenwerking botst steevast op dezelfde bewering van de regering en van de rechterzijde: "er is geen geld". Nochtans bulkt dit land van het geld, het stikt er gewoon in.

De zevenjarige Sam trekt zich het lot van de asielzoekers bijzonder aan. Wanneer hem wordt uitgelegd waarom ze nu in de kerk zitten, klinkt het gedecideerd: "dan moeten ze de wet maar veranderen". Ja, een zevenjarige legt de vinger op de wonde. Waarom kunnen onze vertegenwoordigers dit niet?

Hoboken is een Antwerpse gemeente met veel zware industrie. Denken we bijvoorbeeld aan Union Minière, de vroegere Metallurgie Hoboken, in de volksmond ook de Zilver of pittiger nog De Zoete Dood genoemd. Het minste wat men de inwoners van Hoboken dan ook kan gunnen zijn groene bufferzones tussen de industrie- en woongebieden die in Hoboken erg dicht bij elkaar liggen. Het is hen echter niet vergund…

Sinds de muur is afgebroken en de markten werden opengegooid is er heel wat veranderd in het wereldje van de grootwarenhuizen. Waar de ketens vroeger min of meer nationaal gebonden waren, gaan ze nu steeds meer op internationaal vlak in concurrentie. De warenhuizen herstructureren alsof het een lieve lust is. De concurrentie is moordend dus het personeel moet het ontgelden. In sommige ketens zoals Colruyt worden de vakbonden niet toegelaten hun leden te vertegenwoordigen. Delhaize wil niet achterblijven en heeft nu een "mooi" plan aan de vakbonden voorgelegd. Bovendien wil men kost wat kost de winkels openen om 8:30 uur. Hierover hadden we een gesprekje met een syndicaal afgevaardigde van BBTK-Delhaize waarvan we verder de identiteit geheim houden.